Op 27 mei is het de ‘Dag van de Zonnebrand’, om mensen erop te attenderen hoe belangrijk het is jezelf goed te beschermen tegen de zon. Helaas hard nodig, want steeds meer mensen lopen huidbeschadigingen op, wat zelfs huidkanker tot gevolg kan hebben.
Dr Armanda Onderdijk is dermatoloog in het Erasmus MC en gespecialiseerd in huidkanker. Daarnaast is zij betrokken bij de Nederlandse Vereniging voor Dermatologie & Venereologie. “Het aantal mensen met huidkanker stijgt sterk. Daar zijn verschillende oorzaken voor. We worden ouder, hebben dus meer tijd om huidkanker te ontwikkelen, maar doordat we veel vaker de zon opzoeken dan honderd jaar geleden lopen we ook meer risico. Hoe bruiner, hoe mooier’ zijn veel mensen nog steeds van mening. Daarom liggen ze vaak nog urenlang te bakken in de zon of gaan ze onder de zonnebank. Zeker in het voorjaar kunnen we er niet genoeg voor waarschuwen. Je huid is dan niet meer gewend aan de zon, waardoor je nóg makkelijker verbrand.”
1. Herken je huidtype
“De Fitzpatrick-indeling bepaalt 6 huidtypen, op basis van hoe snel je verbrand in de zon. Type 1, mensen met een lichte huid en vaak rood haar, verbranden razendsnel. Voor hen is het extra belangrijk om zich goed te beschermen. Aan de andere kant heb je Type 6, de zwarte huid. Hoe donkerder de huid, hoe meer beschermende SPF er van nature in zit. Maar ook met een donkere huid kun je zonbeschadiging oplopen.
2. Let op voor beschadiging
Dat onbeschermd in de zon zitten het risico op huidkanker verhoogt, weten veel mensen wel. Maar omdat het effect niet meteen zichtbaar is, blijft het vrij abstract. Wat je sneller ziet aan zonschade, is dat elastine en collageen erdoor afgebroken worden. Oftewel: je krijgt rimpels. 90 procent van de rimpels wordt veroorzaakt door de zon. Ook kunnen er pigmentvlekken ontstaan.”
3. Smeer met factor 30
“Dat lijkt misschien veel, maar mensen smeren minder dik dan zou moeten dus dit wordt voor alle huidtypen aangeraden. Een factor 50 verhoogt de bescherming met een paar procent. Dat is niet heel veel, maar wel aan te raden als je bijvoorbeeld een zeer gevoelige huid hebt of al last van dermatologische klachten.”
4. Let vanaf het voorjaar extra goed op
“Richting het voorjaar gaat de UV index flink omhoog. Dit wil zeggen dat meer UVA en UVB-stralen ons huidoppervlak bereiken. De zon is dan dus sterker en jezelf insmeren des te belangrijker.”
5. Onthoud het motto ‘Smeren, kleren, weren’.
“Het insmeren van je huid met factor 30, een hoofddeksel dragen wanneer je midden zomer naar buiten gaat en de zon ontlopen door bijvoorbeeld onder een parasol te gaan zitten op het heetst van de dag: houd je die drie dingen in de gaten, dan ben je goed en veilig bezig. Let er wel op dat kleding niet altijd genoeg bescherming biedt. Zwemmen in een dun wit t-shirtje betekent bijvoorbeeld niet dat je de zonnebrandcrème kunt overslaan.”
6. Wacht niet met smeren totdat het te laat is.
“Je ziet vaak dat mensen pas hun zonnebrandcrème tevoorschijn halen als ze zien dat hun huid rood is. Dat is te laat. Ik stop altijd een tubetje zonnebrand in mijn tas, voor als ik onverwachts op het terras ga lunchen bijvoorbeeld.”
7. Al verbrand? Beperk de schade.
“Zorg dat je verbrande huid niet meer in de zon komt en smeer andere delen van je lichaam en gezicht alsnog in. Vochtinbrengende crème helpt bij het herstellen van de huid. Er zijn ook positieve signalen vanuit de wetenschap omtrent het effect van crèmes met anti-oxidanten.”
8. Schakel op tijd een arts in.
“Het is lastig om huidkanker zelf goed te herkennen, ook omdat er zoveel varianten zijn. Zit er langer dan een maand een plekje dat je niet vertrouwd, ga dan naar de dokter. Hetzelfde met moedervlekken die ineens opduiken, grillig van uiterlijk worden of gaan bloeden.”