Er hangt nog altijd een negatief stigma rondom ADHD. Maar zijn er ook positieve kanten aan deze aandachtstekortstoornis? Dr. Martine Hoogman – onderzoeker en assistent professor van het Radboudumc – houdt zich hiermee bezig.
Dr. Martine Hoogman, u bent Junior Principle Investigator van het Radboudumc en onderzoekt de positieve kenmerken van ADHD… Vertel!
“Er is een breed palet aan eigenschappen die door volwassenen met ADHD zelf wordt genoemd en als positief wordt ervaren. Creativiteit is een van de bekendste. Alleen is dat nogal een breed begrip en lastig te meten vanuit wetenschappelijk oogpunt. Bovendien laat onderzoek zien dat niet alle aspecten van creativiteit direct te linken zijn aan ADHD. Maar we zien zéker een link met ADHD en meer divergent denken. Oftewel ‘thinking outside the box’. Iemand met ADHD kan zeer veel verrassende ideeën hebben.”
Welke goede kwaliteiten kan ADHD nog meer met zich meebrengen?
“Denk aan flexibiliteit, openheid en dynamisch zijn. Maar ook avontuurlijk, nieuwsgierigheid en een positieve kijk op het leven. Een van de bekendste kenmerken van ADHD zijn aandachtsproblemen, maar soms kun je juist ook hyperfocus hebben. Wat ook als positief wordt beschouwd, is een groot aantal sociaal affectieve vaardigheden. Zoals erg sociaal, empathisch of behulpzaam zijn. Let wel: sommige aspecten kunnen we meten, maar bij andere positieve eigenschappen kunnen we dat niet. Want is het effect in het dagelijks leven dat je flexibel en energiek bent vanwege je ADHD? Verhoogt dat direct de kwaliteit van leven? Dat kan per persoon erg verschillen.”
Avontuurlijk, nieuwsgierig en sociaal: mensen ervaren ook positieve kanten van hun ADHD
Maar ADHD kan dus ook in je voordeel werken?
“De combinatie van bepaalde eigenschappen kan je zeker wat opbrengen. Bijvoorbeeld dat je doordat je zo sociaal bent en actief ingesteld, als eerste vooraan staat bij een liefdadigheidsactie of bij het helpen van vrienden en familie. Zulke acties doe je wellicht impulsief, zonder er goed over na te denken. Maar je levert er wél een mooie bijdrage mee aan de maatschappij.”
Moeten we dan maar alle negatieve kanten van ADHD vergeten?
“Nee, zeker niet. Want punt blijft dat er nog genoeg mensen met ADHD zijn die in meer of mindere mate problemen ervaren. Bovendien: je omgeving is heel belangrijk om die positieve eigenschappen tot uiting te laten komen. Als volwassene kan je zelf een baan of woonplek kiezen zodat je meer toegang hebt tot die creativiteit en nieuwsgierigheid. Maar voor kinderen – die zich veel meer moeten conformeren naar schoolsystemen en hun ouders – is dat lastiger. Uiteindelijk gaat het erom dat er meer bewustwording komt over het totale plaatje van ADHD, dat beide kanten van de medaille belicht worden. Dan kunnen mensen niet alleen beter geholpen worden, maar kunnen zij ook zélf betere keuzes maken en beter zelfmanagement toepassen.”