Voor een bypass op het hart worden vaak een slagader uit de borstkas en een ader uit het been gebruikt. Een combinatie van twee slagaders geeft echter meestal betere langetermijnresultaten. Wij praten erover met twee experts van het Thorax Centrum Twente.
Ab Hensens, cardio-thoracaal chirurg: “Een bypass is noodzakelijk als een kransslagader van het hart vernauwd of verstopt is. Er is dan een omleiding nodig in de vorm van een eigen ader (uit het been) of een slagader. Het gebruik van slagaders als bypass heeft veel voordelen. Deze gaan in de regel langer mee in vergelijking met aders.
In het Thorax Centrum Twente in Medisch Spectrum Twente (MST) voeren wij zo’n 600 bypassoperaties uit waarvan 65 procent met gebruik van alleen slagaders uit de borstkas en uit de arm. Landelijk ligt dat aantal veel lager, zo’n 20 tot 50 procent, ondanks dat het gebruik van slagaders als bypass betere langeretermijnresultaten kent in het algemeen. Bij vrijwel elke patiënt in Nederland wordt één slagader uit de borstkas gebruikt als omleiding.”
Wat is het voordeel van de toepassing van slagaders?
Hensens: “Slagaders zijn erop gebouwd om de hoge druk te weerstaan. En ze blijven in het algemeen langer functioneren als bypass.”
Pien Spoor, technisch geneeskundige: “Slagaders kunnen zich aanpassen aan de vraag (naar bloed) en kunnen hierdoor in diameter variëren, in tegenstelling tot aders die dit niet kunnen.” Spoor is technisch geneeskundige en heeft vanuit de vakgroep Stromingsleer van de Universiteit Twente bij het Thorax Centrum Twente onderzoek gedaan naar doorstromingen van omleidingen.
Hensens: “Een ander voordeel is hun constante kwaliteit. Slagaders uit de arm hebben in het algemeen over de hele lengte ongeveer dezelfde diameter en kwaliteit wat een positief effect heeft op een goede doorstroming. Aders variëren meer in diameter en zijn minder constant in kwaliteit.”
Is deze toepassing voor elke patiënt geschikt?
Hensens: “Niet elke patiënt komt in aanmerking voor het gebruik van een slagader uit de arm. Dit is onder meer afhankelijk van de ernst van de vernauwing en de bloedvoorziening in de arm.”
Spoor: “We stellen vóór de operatie met behulp van technieken zoals een echo vast welke ader of slagader het meest geschikt is. Als er twijfels zijn over de ernst van de vernauwing dan zijn aders wellicht geschikter. Wanneer er nog voldoende bloed door de kransslagader stroomt, gaat er weinig bloed door de bypass. Dit kan ervoor zorgen dat de slagader gaat krimpen en uiteindelijk dicht gaat zitten. Want zoals gezegd: een slagader past zich aan aan de vraag.”
Is het ingewikkelder om een slagader uit de arm te gebruiken?
Hensens: ”Het vraagt zeker om expertise van degene die de slagader uitneemt. In MST doen speciaal opgeleide operatieassistenten dit door middel van een kijkoperatie (Vasoview). Er is dan maar een klein sneetje nodig bij de pols. De hele slagader wordt dan met behulp van een camera en speciale instrumenten uit de arm gehaald. Vervolgens wordt de slagader bewerkt om deze zo optimaal mogelijk te prepareren. Wij gebruiken altijd een slagader uit de niet-dominante arm. Patiënten ondervinden hier weinig hinder van.”
Wat zijn de vooruitzichten voor patiënten?
Hensens: ”Patiënten bij wie slagaders worden gebruikt als bypass hebben in het algemeen een kleinere kans op het opnieuw optreden van klachten, minder kans op hartinfarcten en er zijn minder heropnames waarbij zij bijvoorbeeld gedotterd moeten worden.”