Van uitgezaaide prostaatkanker een chronische ziekte maken? Dankzij nieuwe revolutionaire behandelingen zou dit voor een deel van de patiënten mogelijk kunnen zijn. Twee experts geven tekst en uitleg over de baanbrekende radioligandtherapie (RLT).
Bij prostaatkanker speelt het prostaat-specifieke membraan antigeen (PSMA) een belangrijke rol. Dit eiwit bevindt zich op het oppervlak van prostaatkankercellen en kan worden gebruikt voor zowel diagnostiek als behandeling. “Door PSMA te koppelen aan een radioactieve stof, zoals Lutetium-177, kunnen we kwaadaardige tumoren nauwkeurig opsporen én gericht bestrijden,” legt dr. Daniela Oprea-Lager uit, nucleair geneeskundige en voorzitter van het PSMA forum NL.
Doelgericht behandelen
Het proces is ingenieus, zo verklaart ook uroloog prof. dr. Jeroen van Moorselaar en bestuurslid van het PSMA forum NL. “De methode is bijzonder effectief omdat het radioactieve PSMA zich direct aan prostaatkankercellen bindt”, verklaart hij. “De straling die vrijkomt, richt schade aan in het DNA van de kankercellen, waardoor deze afsterven of niet meer kunnen groeien. Het omringende gezonde weefsel blijft grotendeels gespaard.”
Grote gezondheidswinst
De behandeling is nu nog vooral gericht op patiënten in de latere stadia van prostaatkanker, waarbij er sprake is van uitgebreide uitzaaiingen. Hoewel deze aanpak met Lutetium-177-PSMA geen genezing biedt, verlengt het de levensverwachting en levenskwaliteit aanzienlijk, aldus de uroloog. “Bij patiënten met uitgezaaide prostaatkanker kan de therapie gemiddeld vier maanden extra leven van betere kwaliteit opleveren. Bij een kwart is dit zelfs een veel langere periode. Je zou kunnen zeggen: het doel wordt zo om van prostaatkanker een chronische ziekte te maken.”
Minder belastend dan chemo
En daar houden de benefits van deze behandeling niet mee op. Zo is radioactieve PSMA-therapie veel minder belastend dan bijvoorbeeld chemotherapie. Dr. Oprea-Lager: “De behandeling is poliklinisch; patiënten kunnen na zo’n 6 á 8 uur na toediening alweer naar huis. Bovendien zijn de bijwerkingen relatief mild: het beperkt zich vaak tot droge ogen of een droge mond. Ja, het is echt een innovatieve behandeling met een enorme potentie.”
Veiligheid behandeling
De term ‘radioactief’ kan patiënten wellicht ongerust maken, maar beide artsen benadrukken de veiligheid van de behandeling. “De dosis is relatief laag en gericht,” aldus Dr. Oprea-Lager. “Het gaat direct naar de tumorcellen en heeft beperkte invloed op andere organen. Daarnaast, monitoren we het effect nauwgezet met posttherapiescans.” Dr. Van Moorselaar voegt hieraan toe: “Ik zeg vaak tegen patiënten: waar bent u bang voor? De kanker is er immers al en moet nu worden aangepakt. Dankzij deze therapie krijgen patiënten extra tijd die anders niet mogelijk was.”
Meer en eerder helpen
De toekomst van Lutetium-PSMA-therapie lijkt veelbelovend. Dr. Oprea-Lager: “Ik ben overtuigd dat vele generaties patiënten ervan gaan profiteren. Ook heb ik hoge verwachtingen van een combinatie van behandelingen.” Dr. Van Moorselaar vult aan: “Nu richten we ons vooral op patiënten in de laatste fase van de ziekte. Maar ik heb goede hoop dat we deze behandeling in de toekomst in een vroeger stadium kunnen toepassen.” Een belangrijke stap zou volgens hem zijn dat farmaceutische bedrijven de productie van Lutetium-177 centraal regelen. “Zo kunnen we de kwaliteit van de behandeling beter waarborgen. Daar valt nu nog een flinke slag te maken.”
Missie om vergoed te krijgen
En daar houdt de strijd niet op. De resultaten van PSMA-therapie zijn weliswaar indrukwekkend, maar in Nederland is de behandeling nog niet breed beschikbaar. “Terwijl buurlanden als Duitsland en België al ver vooruit zijn, staat de vergoeding hier nog in de kinderschoenen”, zegt Dr. Oprea-Lager. “Dat is spijtig en vind ik zelfs ethisch onverantwoord. Nederland loopt voor qua diagnostiek, maar echt achter wat behandeling betreft. Het is onze missie om dat te veranderen.”
Meer informatie
Ga voor meer informatie naar www.psmaforum.nl – Het PSMA forum NL is een multidisciplinair samenwerkingsverband tussen specialisten en onderzoekers uit Nederlandse medische centra met als doel PSMA diagnostiek en therapie zo goed en efficiënt mogelijk in te zetten.
Dr. Daniela Oprea-Lager
Nucleair geneeskundige & voorzitter PSMA forum NL
Prof. dr. Jeroen van Moorselaar
Uroloog & bestuurslid PSMA forum NL
De inhoud is onafhankelijk geschreven door zorgprofessionals en weerspiegelt hun eigen meningen en ervaringen.
