Chirurgie bij obesitas? Gelukkig geen taboe meer

Mensen met ernstig overgewicht kunnen in overleg met de huisarts doorverwezen worden naar een specialistisch centrum voor een behandeling zoals een maagverkleining. Bij Baria Nederland in het Spaarne Gasthuis zien ze hoe groot de gezondheidswinst van zo’n ingreep is: “We redden er levens mee”.

Arnold van de Laar, maag-darmchirurg bij Baria Nederland, het topklinisch centrum voor obesitas chirurgie in het Spaarne Gasthuis. “We weten inmiddels dat we mensen die veel te zwaar zijn niet langer moeten wegsturen met ‘ga het zelf maar oplossen.’ Deze mensen hebben vaak al van alles geprobeerd en hebben veel gezondheidsproblemen. We willen mensen dus graag helpen, waarbij een operatie een laatste redmiddel kan zijn in aanloop naar een gezonder leven.”

Patiënten met obesitas

Wie in aanmerking komt voor een operatie is vaak niet ‘gewoon’ te zwaar, vertelt Van de Laar. “Onze patiëntengroep heeft niet zomaar obesitas (dat betekent een BMI van boven de 30), maar zeer ernstige obesitas, met een BMI boven de 35. Deze mensen kunnen niet meer normaal met het vliegtuig reizen. Dit zijn vaak ook jonge mensen van 120 of 180 kilo. Daarnaast behandelen we mensen die door hun overgewicht allerlei gezondheidsproblemen hebben, zoals hoge bloeddruk, slaapapneu of diabetes type 2.”

Wie aanklopt bij Baria Nederland in Hoofddorp, wordt persoonlijk bij de hand genomen om het juiste traject te kiezen. Victor Gerdes is internist en onderzoekt patiënten voor en na de operatie. “Vooraf zorgen we dat de patiënt ‘fit’ voor de ingreep is. We kijken bijvoorbeeld of de diabetes goed is ingesteld, of dat we alles weten over medicijngebruik en onderliggende aandoeningen. Zo kunnen we de behandeling veilig uitvoeren.”

Welke operatie er wordt uitgevoerd, hangt af per patiënt. Van de Laar: “Dat kan een maagverkleining of maagversmalling zijn, of een maagomleiding. Zo’n operatie duurt gemiddeld drie kwartier. Dat kan gelukkig met een kijkoperatie, maar wel onder volledige narcose.” En de risico’s zijn klein: “Omdat we in ons centrum gespecialiseerd zijn in obesitas operaties, is er veel ervaring en werken we heel veilig. Er is minder dan 0,5 procent kans op complicaties.”

Gezondheidswinst

Na een operatie is de patiënt met eten sneller verzadigd en ook het hongergevoel verandert. Van de Laar: “Er zijn geen strenge dieetregels, maar na de operatie eet je vaker op de dag kleine hoeveelheden.” En de resultaten? Die zijn goed: “Op de lange termijn, van tien of twintig jaar, verliezen mensen gemiddeld een kwart van hun gewicht. Dat is een enorme stap.” En dat gewichtsverlies zorgt voor enorme gezondheidswinst, zegt Gerdes: “Suikerziekte vermindert of verdwijnt. De slaapapneu verbetert. Klachten aan gewrichten verminderen. En we zien vooral veel blije gezichten. Mensen krijgen een nieuw leven, vaak zelfs nieuwe vrienden of een nieuwe baan.”

Bereken hier jouw BMI

Dat de resultaten van een operatie zo goed zijn, komt mede doordat patiënten goed persoonlijk worden begeleid, ook lang na de operatie. Gerdes: “Een operatie is geen gemakkelijke oplossing. Het betekent dat je de rest van je leven met voeding en gezondheid bezig bent. We blijven patiënten daarom bijstaan. We zijn een soort bemiddelaars, we zorgen dat ook andere medici zoals huisartsen en diëtisten de juiste informatie en uitslagen hebben. De ene patiënt zien we heel vaak terug voor begeleiding, de ander kan en wil het meer alleen doen.”

Maatschappelijke impact

Helaas zit er nog vaak een stigma op mensen met obesitas, vertelt Van de Laar: “Onze patiënten erg worden vaak anders behandeld. Dat merken ze als ze bijvoorbeeld op hun werk, nadat ze zijn afgevallen, ineens wél worden aangesproken door collega’s. Wij vinden het belangrijk dat mensen met obesitas net als iedere andere patiënt serieus worden genomen. Het is bovendien een groot maatschappelijk probleem: steeds meer mensen hebben overgewicht, en dat gaat gepaard met allerlei aandoeningen zoals diabetes en hoge bloeddruk. De gezondheidswinst die je met een operatie bereikt is enorm, daarmee voorkomen we in één klap veel andere ziektes.”

Maar wat nu als iemand wel overgewicht heeft, maar (nog) niet in aanmerking komt voor een operatie? “We laten mensen niet los”, zegt Van de Laar. “Dan bespreken we wat je nog meer kunt doen en verwijzen ze eventueel door. Iedereen heeft recht op een persoonlijk plan. En dat is onze filosofie: mensen helpen op de manier die bij hun past. Dat geeft de beste resultaten en een fijner gevoel voor de patiënt.”