Intieme klachten bij een ziekte kunnen het leven van een man flink op de kop zetten. Problemen die verder gaan dan alleen binnen de muren van de slaapkamer. Wat is de impact, en hoe kun je hier als man het beste mee omgaan?
Vooropgesteld gaan intieme klachten en de invloed daarvan veel verder dan puur lichamelijk. Denk naast fysieke klachten als incontinentie en lichamelijke pijn ook aan bijkomende onzekerheid, stress, of negatieve emoties die overvloeien in relatieproblemen. “Ik heb mensen over de vloer die zeggen ‘ik voel me geen man meer’, als gevolg van erectieproblemen na een prostaatoperatie,” illustreert dr. Henk Elzevier, uroloog en seksuoloog in het LUMC. “Dat kan enorm invaliderend zijn. Het onderwerp heeft natuurlijk ook te maken met je kwetsbaar op durven te stellen. Het woord ‘intiem’ is eigenlijk heel mooi: dat zegt al dat het voor ‘intimi’ is.”
De nieuwe ik
Te horen krijgen dat je een ziekte hebt, slaat vaak al in als een bom. Intieme klachten lijken daarbij in eerste instantie slechts een bomscherf te zijn, waardoor de impact door een patiënt vaak onderschat wordt. Dat merkt ook Elzevier: “Ook al ben je single of heb je weinig intieme relaties gehad vóór de ziekte, dan worden klachten alsnog een onderdeel van je identiteit. Dat wordt vaak onderschat. Je moet je ‘nieuwe ik’ gaan ontdekken. En uiteindelijk ook de nieuwe ‘wij’, samen met je partner. Voor dat proces is tijd nodig. Daar gaat vaak wel een jaar of anderhalf jaar overheen.”
Klachten bespreekbaar maken
Om tot die ‘nieuwe wij’ te komen, speelt de partner dus een enorm belangrijke rol in het herkennen en erkennen van intieme klachten. Elzevier: “Wat we vaak zien, is dat de partner heel beschermend is. Na een kankerdiagnose zie je bijvoorbeeld dat de partner klachten relativeert met ‘het is allemaal niet zo erg schat, want je bent er nog.’ Dat komt uit goede bedoelingen, terwijl de partner eigenlijk aanrakingen of intimiteit mist, of het eigenlijk niet prettig vindt dat een man incontinent is. Door het gesprek aan te gaan, maak je nadelen en klachten bespreekbaar.”
Wisselende dates en bedpartners
Ook voor singles kunnen intieme klachten een behoorlijke impact hebben. Het gesprek aangaan is ook daar volgens Elzevier essentieel; maar dat is met wisselende dates of bedpartners soms zelfs nog moeilijker dan met een vaste, vertrouwde partner. “Het er gaat er om dat je een partner vindt die het accepteert”, licht Elzevier toe. “De enige manier is om het te ondervinden. Ook voor singles. Daar is moed voor nodig, vind ik. Uiteindelijk is praten onontkomelijk.”
Terug naar een gezond seksleven
Naast het gesprek aangaan met een partner (“vooral over de emotie die er aan vast zit,” benadrukt Elzevier, “je mag voelen wat je voelt.”), kan een oncoloog, psycholoog of seksuoloog hulp bieden om weer tot een gezond leven tussen de lakens te komen. Elzevier: “Een collega zei eens, ‘als je altijd in de achteruitkijkspiegel kijkt – naar zoals het vroeger was – dan knal je steeds ergens tegenaan. Dus zorg dat je ook vooruit kijkt.’ Zoek dus naar wat mogelijk is binnen de beperkingen. Ook om de spanning weer te vinden.”