AADC deficiëntie wordt vaak niet onmiddellijk gediagnosticeerd en kan worden geïnterpreteerd als symptomen die deel uitmaken van andere, meer voorkomende aandoeningen. Identificatie van symptomen, correct lab-testen en doorverwijzing naar kinderneurologen kan bijdragen aan vroege diagnose en verbeterde patiëntuitkomsten.1
Aromatic L-amino acid decarboxylase (AADC) deficiëntie is een zeldzame en ernstige genetische neurologische aandoening die meestal opduikt in de kindertijd. Het is een erfelijke aandoening die leidt tot ernstige motorische en autonome disfunctie, ontwikkelingsachterstand en vroegtijdige dood.1-3
237 patiënten
Wereldwijd zijn via systematisch literatuuronderzoek slechts ongeveer 237 unieke patiënten met de aandoening geïdentificeerd (voor zover bekend).4
Over het algemeen ontwikkelen deze patiënten al in de eerste drie maanden na geboorte symptomen, terwijl ze gemiddeld pas op bijna vierjarige leeftijd met de aandoening gediagnosticeerd worden.2 Late diagnose en misdiagnose komen door de zeldzame aard van de aandoening en doordat symptomen geregeld lijken op verschijnselen van meer voorkomende aandoeningen; zoals cerebrale parese of epilepsie. Dit betekent ook dat de patiënt mogelijk niet de juiste behandeling en zorg krijgt. Ieder persoon, ongeacht geslacht en etniciteit, en van iedere geografische locatie kan lijden aan AADC deficiëntie. Zonder de juiste behandeling zullen symptomen typisch gezien niet verbeteren.
Er zijn verschillende klinische signalen en symptomen van AADC deficiëntie. Patiënten lijden bijvoorbeeld aan spierhypotonie. Daarbij kunnen patiënten last hebben van bewegingsstoornissen zoals oculogyrische crisis, dystonie, en hypokinesie met dagelijkse schommelingen. Bij sommige patiënten wordt een verbetering van de symptomen na slaap waargenomen. Verder kunnen patiënten kampen met een ontwikkelingsachterstand en werkt het autonome zenuwstelsel niet naar behoren, wat resulteert in excessief zweten, een verstopte neus en ptosis.2,3,5
De weg naar diagnose2,6,7
Om de AADC deficiëntie vast te stellen worden verschillende tests voorgeschreven, zoals een lumbaalpunctie om het neurotransmitterprofiel in de cerebrospinale vloeistof (CSF) te analyseren. Ook kan er aan de hand van genetisch testen gezocht worden naar afwijkingen van het DDC-gen. Verder kan de activiteit van het AADC-enzym in plasma gemeten worden. Om AADC deficiëntie vast te stellen, moeten tenminste twee van de drie testen een positieve uitslag geven en moet er genetisch getest worden. Analyse van 3-O-methyldopa (3-OMD) in gedroogde bloedspots kan worden gebruikt als bio-marker, waardoor een vroege diagnose van AADC-deficiëntie mogelijk wordt.8
Als u een kind heeft met tekenen en symptomen van AADC deficiëntie, is het belangrijk om door te verwijzen naar een kinderneuroloog voor verder onderzoek. Dit geldt mogelijk ook voor kinderen met cerebrale parese of epilepsie met onbekende ethiologie.
Wil je meer weten?
Net als met andere zeldzame aandoeningen is het essentieel dat er meer bewustwording komt over AADC deficiëntie en hoe deze aandoening herkend kan worden. Op www.aadcawareness.com vindt u meer informatie over de aandoening en hoe u deze beter herkent.
Bronvermelding
1. Brun L, et al. Neurology. 2010;75:64‒71.
2. Wassenberg T, et al. Orphanet J Rare Dis. 2017;12:12.
3. Lee WT. Epilepsy & Seizure. 2010;3:147‒153.
4. Bergqvist et al. Aromatic L-amino acid decarboxylase deficiency: a systematic review, Future Neurology, Sept 2022.
5. Swoboda KJ, et al. Ann Neurol. 2003;54(Suppl 6):S49‒S55.
6. Pons R, et al. Neurology. 2004;62:1058‒1065.
7. Himmelreich N, et al. Mol Genet Metab. 2019;127(1):12‒22. doi: 10.1016/j.ymgme.2019.03.009.
8. Brennenstuhl et al, High throughput newborn screening for aromatic ʟ-aminoacid decarboxylase deficiency by analysis of concentrations of 3-O-methyldopa from dried blood spots, J Inherit Metab Dis, 2020;1-9.
NL-AADC-0205
