Vandaag op Wereld COPD-dag wordt wereldwijd aandacht gevraagd voor COPD, een ongeneeslijke ziekte waarbij de longen onherstelbaar zijn beschadigd. In Nederland hebben zo’n 550.000 mensen COPD. Longfonds benadrukt het belang van vroegtijdige opsporing van COPD, omdat een vroege diagnose en behandeling kunnen helpen de ziekte te vertragen en de kwaliteit van leven te verbeteren.
Uit onderzoek blijkt dat mensen langer rondlopen met longklachten vóórdat ze de diagnose COPD krijgen. Zo ook Jan Smit uit Limburg. Jan: ‘Ik werkte bij de technische dienst in de gevangenis. Het kostte me steeds meer moeite om de gereedschapskar van zo’n honderd kilo naar de afdelingen te duwen. Ook tuinieren ging niet meer lekker. Daarnaast was ik moe, kortademig en moest ik veel hoesten. Op aandringen van mijn vrouw Sophie bezocht ik de huisarts, dat is nu zo’n tien jaar geleden. Toen een antibioticakuur niet hielp, kwam ik bij de longarts terecht. Die vertelde dat ik COPD had. Ik had er nog nooit van gehoord en dacht: ik ben gewoon een beetje verkouden.’
‘Vroeger rookte ik, maar na de COPD-diagnose stopte ik direct. Jarenlang werkte ik in de bouw, als schilder en ijzerbewerker. We wonen in het Zuid-Limburgse Geleen, vlak bij het chemische DSM-complex. Daardoor is de luchtkwaliteit niet zo goed. Dat heeft, samen met het roken, er waarschijnlijk voor gezorgd dat ik COPD kreeg. Ik vind het belangrijk dat mensen begrijpen dat COPD niet altijd alleen door roken komt.’
Revalideren
Jan: ‘Om mijn conditie te verbeteren, startte ik met fysiotherapie. Ik had toen nog geen dertig procent longcapaciteit. Aan het longrevalidatietraject heb ik veel gehad. Twee maanden lang volgde ik van acht tot vijf uur een programma met lopen, fietsen, krachttraining en eiwitrijk eten. Ook oefende ik hoe je je ademhaling regelt als je de trap oploopt.’ Sophie: ‘Ik moest mijn man twee maanden missen, maar hij heeft daar leren accepteren dat hij ziek is. Hij is er veel rustiger door geworden. Hij leerde er: wat vandaag niet lukt, dat kan morgen. Het is niet anders.’
Goede tijden, slechte tijden
Jan: ‘Sophie en ik reisden altijd graag, bijvoorbeeld naar Turkije. De laatste jaren werd dat steeds moeilijker. Ik kon me nog net naar een terrasje verplaatsen, en daar hield het op. Een jaar geleden had ik zo weinig zuurstof dat ik steeds longaanvallen had en niks meer kon. Ik moest dagen in bed liggen en mijn conditie ging hard achteruit.’
Sophie: ‘Uiteindelijk kon Jan geen boterham meer zelf smeren. Naar het toilet gaan of douchen was een marteling voor hem. In die fase moest ik alles voor hem doen. Ik durfde hem niet meer alleen te laten, was bang dat hij een longaanval zou krijgen en zou stikken. Omdat Jan weinig zuurstof in zijn hersenen kreeg, vergat hij veel dingen, waardoor we soms onenigheid hadden. Maar we zijn inmiddels tweeënvijftig jaar getrouwd, dus dan zorg je voor elkaar. In goede tijden én slechte tijden.
Veel meer lucht
Jan: ‘In die tijd las ik over een man met COPD die ventielen in zijn longen had gekregen. Hij had weer meer lucht. Ik vroeg de longarts of ik daarvoor in aanmerking kwam. En ja, gelukkig kon deze ingreep bij mij ook. Eind maart 2025 was ik aan de beurt. Met drie ventielen sloten de artsen het slechte deel van mijn longen af. Daardoor wordt het goede deel beter gebruikt. Sinds de operatie heb ik ruim vijftig procent longcapaciteit in plaats van nog geen dertig procent. Ik heb nu echt meer lucht.
Nu werk ik weer af en toe in de tuin en knutsel ik aan mijn werkbank. Sophie en ik maken uitstapjes met vrienden of met onze kinderen. Tussendoor moet ik wel even rusten op een bankje, maar daarna kan ik weer verder.’
Klachten? Doe de COPD-risicotest
Heb je longklachten of zorgen over je longgezondheid? Doe dan de COPD-risicotest op https://www.longfonds.nl/copdtest. Deze test beoordeelt binnen één minuut het risico op COPD. Bij een hoog risico raden wij aan om contact op te nemen met de huisarts voor verder onderzoek.
