Slaap en oogkwaliteit hebben meer met elkaar in gemeen dan dat je wellicht zou denken. Zo kan slaapapneu bijvoorbeeld leiden tot glaucoom: een ernstige oogaandoening waarbij de oogzenuwen langzaam afsterven. Oogarts Gyan Soerjoesing legt uit hoe dat precies zit.
Waarom is slapen zo belangrijk voor je ogen?
“Slaap is essentieel voor de ogen omdat het zorgt voor vernieuwing, herstel en onderhoud aan de cellen van je ogen. Slaapgebrek kan leiden tot klachten als droge ogen, spasmes en donkere kringen, wat allemaal tekenen van oververmoeidheid zijn. Je ogen hebben dan niet genoeg tijd gehad om bij te komen en kunnen zo droog worden dat het soms lastig wordt om goed te zien”, aldus Soerjoesing.
Naast de kwantiteit doet ook de kwaliteit van slaap ertoe. “We hebben het dan onder andere over de fase van de REM (Rapid Eye Movement)-slaap. Door de bewegingen van je ogen in deze fase blijft je oogvocht in beweging, wat essentieel is voor het transport van zuurstof richting de hoornvliezen.”
Onvoldoende slaapkwaliteit kan dus zorgen voor milde oogklachten. Hoe zit dat met ernstige oogaandoeningen, zoals glaucoom?
“Glaucoom is een aandoening waarbij de oogzenuwen langzaam afsterven. Dat kan dus zorgen voor gezichtsuitval, uiteindelijke visusdaling en mogelijk tot blindheid, indien onbehandeld. Slaapapneu kan hiervan een oorzaak zijn: mensen met slaapapneu houden namelijk gedurende korte periodes op met ademen in hun slaap. Daardoor daalt de zuurstofspiegel en krijgen de oogzenuwen vanzelfsprekend ook minder zuurstof. Hierdoor kunnen de zenuwvezels van de oogzenuwen ernstig aftakelen.
Slaapapneu komt vaker voor bij mensen met overgewicht
Meestal gebeurt dit vrij geleidelijk, en hebben mensen met slaapapneu niet meteen iets door van de aftakeling. De hersenen vullen de verloren pixels namelijk zelf weer in, tot in een bepaalde mate. Daarom komen glaucoom-patiënten in het algemeen vaak pas relatief laat bij de zorgprofessional.”
Wetende dat glaucoom mogelijk veroorzaakt kan worden door slaapapneu, wat zouden mensen dan zelf kunnen doen om dit te voorkomen?
“Slaapapneu komt vaker voor bij mensen met overgewicht. Genoeg bewegen, sporten en een gebalanceerd dieet is essentieel om overgewicht, slaapapneu en dus glaucoom te voorkomen. Heb je slaapapneu, laat dan regelmatig je ogen nakijken bij een oogarts of optometrist. Alleen een oogdruk meten bij een brillenzaak is in dit soort gevallen niet voldoende, aangezien de oogdruk vaak binnen de normaalwaardes blijven bij patiënten met slaapapneu en er toch sprake kan zijn van oogzenuwbeschadiging.”