Iedereen heeft wel eens te maken met pijnlijke plekjes of kleine wonden aan de voeten. Deze wonden kunnen veel last veroorzaken bij het lopen. Maar naast ongemak vormen ze ook een groot gezondheidsrisico voor mensen met diabetes.
Diabetische voetwond
De meeste mensen blijven vaak doorlopen met pijntjes, maar in dit geval is dat echt uit den boze. Rutger Welling, arts-onderzoeker bij het Wond en Vaat Expertise Centrum van het st Antonius Ziekenhuis legt uit waarom voetverwondingen bij diabetici complex zijn. “Diabetici kunnen – net als iedereen – hun voet verwonden door stoten of te krappe schoenen.
Maar diabetes kan ook de oorzaak zijn van voetverwondingen en voor een slechte genezing zorgen: een op de drie diabetici krijgt een moeilijk genezende ‘diabetische voetwond’, zoals we dat noemen. De genezing duurt gemiddeld twee tot zes maanden (!).”
Vaatvernauwing en gevoelloosheid
Diabetici ontdekken vaak laat, dat hun voeten verwond zijn. Twee grote problemen, veroorzaakt door diabetes, spelen hierbij een rol: het kapotgaan van zenuwen in de voet (neuropathie) en vernauwing van de bloedvaten (vaatlijden).
Welling: “Het meest kenmerkende van neuropathie is verlies van gevoel in de voet. Iemand die pijn voelt, denkt vaak maar aan één ding; vooral geen dingen doen die pijn doen.
Bij diabetes werkt die alarmbel soms niet meer. Voor wondgenezing is het nodig dat een wond rust krijgt, maar als je geen pijn voelt, zul je de voet niet ontzien en zal de wond niet genezen.Daarnaast is een goede bloedtoevoer onmisbaar voor wondgenezing. Helaas is die bloedtoevoer een probleem door de eerdergenoemde vaatvernauwing.”
Bij elke verwonding bestaat de kans op een infectie; iedereen die ooit een ontstoken vinger heeft gehad, zal direct aan de bel trekken. Tenzij dit niet gevoeld wordt. Blijft een infectie te lang onbehandeld, dan kan het bot aangetast raken, waardoor een teen, voorvoet, hiel of soms zelfs been nog onmogelijk te redden is.
Amputaties
“Bij ongeveer 40 procent van de mensen is een wond – ondanks goede zorg – niet meer volledig te genezen. Dit betekent dat binnen het jaar één of meerdere tenen geamputeerd zullen moeten worden. Afhankelijk of er alleen een gevoelsprobleem of ook een vaatprobleem speelt, zal binnen twee jaar ongeveer 30 procent een amputatie van het onder- of bovenbeen moeten ondergaan.
En het meest dramatische is, dat bij een diabetische voetwond ongeveer 30 procent van de patiënten na vijf jaar overlijdt. Is er een teenamputatie nodig, dan wordt het sterftegetal 50 procent, en na een beenamputatie ongeveer 60 procent”, benadrukt Welling.
Angst overwinnen
Kortom, het is een must voor diabetici om hun voeten regelmatig te controleren en tijdig naar de huisarts te gaan. Juist in deze tijden blijkt dat veel mensen minder vaak naar de huisarts of ziekenhuis gaan uit angst voor corona. Dat heeft dit jaar in sommige regio’s geleid tot een toename van amputaties door uitgestelde zorg.
“Het risico op amputaties door uitgestelde zorg is groter dan om in het ziekenhuis –met alle maatregelen- corona op te lopen. Wees dus niet bang de ‘drukke artsen tijdens corona lastig te vallen’, deze zorg is voldoende gescheiden dat niemand daar last van ondervindt”, meent Welling.