Kunstmatige intelligentie verandert de manier waarop het opsporen van baarmoederhalskanker in z’n werk gaat. Wat betekent dit voor de effectiviteit van de PAP-test en voor de rol van de patholoog?
Michael Quick is Vice President van Hologic en leidt het Research & Development team dat nieuwe technologie ontwikkelt zoals digital imaging. Hologic richt zich vooral op preventie van ziektes zoals borst- en baarmoederhalskanker en ontwikkelt manieren om opsporing te verbeteren en te versnellen.
Baarmoederhalskanker is nog altijd een gevaarlijke sluipmoordenaar. “De PAP-test is onverminderd belangrijk, we zien dat deze screening kanker met 70 procent kan terugdringen. Maar dan moet de test wel nauwkeurig zijn én er moet voldoende capaciteit zijn. Daarom zijn we zo blij met deze doorbraak. Artificial Intelligence (AI) tilt het screeningsproces naar een hoger niveau”, vertelt Quick.
Speld in een hooiberg
Hologic ontwikkelde het Genius™ Digital Diagnostics System: een manier om de samples van een PAP-test met kunstmatige intelligentie te analyseren. En dat is een belangrijke stap, zegt Quick: “Pathologen en cytologisch analisten zijn onmisbaar in het opsporen van kwaadaardige cellen. Maar we vragen wel veel van ze. Van de zeventig- of tachtigduizend cellen in een sample zijn er slechts enkelen afwijkend. Dat is vergelijkbaar met zoeken naar een speld in een hooiberg. De huidige analyse in het lab vergt een hoge mate van expertise.
Kunstmatige intelligentie is daarom een belangrijke doorbraak. Het begint met de PAP-test waarbij het sample in de ‘ThinPrep’ oplossing van Hologic wordt omgezet in een dunne laag preparaat. “Het voordeel hiervan is dat het sample van betere kwaliteit wordt en meer representatieve cellen laat zien”, legt Quick uit. “De beelden van het sample worden vervolgens gedigitaliseerd zodat het laboratorium ermee aan de slag kan.”
De beelden worden niet alleen in hoge resolutie vergroot, maar ook geanalyseerd door een algoritme dat is ontworpen om het preparaat met tienduizenden beelden van andere samples te vergelijken. Het systeem toont vervolgens op een monitor een selectie van afwijkende cellen. “Dan is het aan de patholoog om de interpretatie te doen”, legt Quick uit. “Hij of zij is een soort detective die op zoek gaat naar aanwijzingen en uiteindelijk een oordeel moet vellen.”
Om meer aanwijzingen te vinden voor een juiste diagnose heeft het systeem wat Quick noemt de ‘Amazon functie’: “Het werkt net zoals online shoppen. Een webwinkel doet aanbevelingen voor soortgelijke producten; maar in dit geval kun je bij verdachte cellen beelden van vergelijkbare cellen opvragen. Op deze manier kun je op een zeer specifieke manier tot je diagnose komen.”
De toekomst van AI
De digitale beelden kunnen bovendien makkelijk worden gedeeld met collega’s en de klinische informatie kan worden opgeslagen en gebruikt voor onderzoek en onderwijs. Quick: “We zijn heel enthousiast over deze technologie en de implicaties voor de toekomst. AI wordt nu ook al toegepast bij borstkankerscreening en we hopen het ook te kunnen inzetten bij de preventie van andere soorten kanker.”
Wat betekent dit voor de rol van de patholoog en cytologisch analist? “Het vak verandert maar zal zeker niet verdwijnen”, zegt Quick. “Integendeel. De expert is de menselijke factor die al die informatie moet interpreteren. Het werk wordt complexer en er is steeds meer data voor handen die geanalyseerd moet worden. In de radiologie zagen we bijvoorbeeld al dat er alleen maar méér experts nodig waren om mee te gaan met de ontwikkelingen binnen het vak. Dat zal bij de screening voor baarmoederhalskanker niet anders zijn.”