Zomer betekent vooral genieten van het heerlijke weer, buiten spelen en ijsjes eten. Maar met die zonnige dagen kun je ook te maken krijgen met hooikoorts, muggenbulten of zonverbranding. Met deze tips van Elodie Mendels, kinderdermatoloog, komen jij en je gezin zorgeloos de zomer door
Allergie
Rode ogen en steeds verkouden? Misschien heeft je kind last van hooikoorts. In de zomer komen veel pollen vrij van planten en bomen. Sommige daarvan kunnen een allergische reactie veroorzaken. De huisarts kan testen of je kind een allergie heeft. Houd de (slaapkamer)ramen gesloten in het hooikoortsseizoen. Laat je kind buiten een zonnebril dragen, dat beschermt zijn ogen tegen stuifmeel. Het strand is een goede plek om te zijn met een kind met hooikoorts. Aan zee, zeker bij een wind die vanaf zee komt, zijn namelijk minder pollen. Op het platteland zit drie tot vijf keer zoveel stuifmeel in de lucht dan in de stad.
Brandwonden
Barbecues, kampvuren en vuurkorven: plastisch chirurgen waarschuwen dat de kans op brandwonden bij kinderen in de zomervakantie flink toeneemt. Ook bij het buitenspelen loopt je kind risico op verbranding, en dan niet alleen tijdens een ‘vuurtje stoken’. Het sap van de berenklauw bijvoorbeeld, dat vrijkomt bij kneuzing van blad of stengel, kan nare brandplekken veroorzaken. Laat je kind plaatjes zien van de berenklauw en vertel hem of haar niet in de buurt van deze plant te spelen. Waarschuw verder voor de gevaren van vuur en hete voorwerpen als de barbecue. Zet de barbecue altijd op een afstandje van de speelplek van je kind.
Chloor
In de meeste zwembaden zit chloor om bacteriën te doden. De geur die je ruikt is de chemische reactie van chloor met make-up, zeep, zweet en urine. Dat kan de keel en neus van je kind irriteren, prikkende ogen geven en een droge, jeukerige huid veroorzaken. Laat je kind daarom niet de hele dag in water met chloor liggen. En laat hem of haar zowel voor als na het zwemmen douchen.
Diarree
In de zomer is de kans groter dat je kind iets verkeerds eet, met diarree als gevolg. Vooral jonge kinderen moeten oppassen voor teveel vochtverlies. Uitdroging ligt dan op de loer, zeker tijdens hete dagen. Dus: drink voldoende. Als regel geldt: één glas drinken per toiletbezoek. Wil je kind niet veel drinken, laat hem of haar dan een waterijsje eten. Zo krijgt hij of zij toch vocht binnen. Je kunt je kind bij diarree ook een middeltje geven om uitdroging te voorkomen: ORS Junior. Hierin zitten druivensuiker en zouten die het lichaam nodig heeft om vocht op te nemen en vast te houden. Duurt de diarree langer dan een paar dagen, ga dan naar de huisarts.
Behalve ‘gewone’ diarree kan je kind ook last hebben van peuterdiarree. Peuterdiarree is een vorm van diarree die voorkomt bij kinderen tussen de één en vier jaar en langere tijd kan duren.
Extra drinken
Veel drinken is dus extra belangrijk in de zomer. Ook als je kind niet transpireert verliest hij of zij vocht, dat moet worden aangevuld om uitdroging te voorkomen. Vanaf zijn of haar eerste verjaardag heeft je kind zo’n liter vocht per dag nodig, maar bij warm weer is het goed om nog wat extra bekertjes water of ander vocht te geven. Er zit geen maximum aan, maar overdrijf niet. Je kunt aan het aantal luiers of de kleur van de urine zien of je kind voldoende gehydrateerd is. Is de urine heel donker van kleur, dan heeft je kind meer vocht nodig.
Hygiëne
Met al dat buiten spelen in de zomer is het belangrijk om extra op de hygiëne te letten. Laat je kind wat vaker zijn of haar handen wassen. Controleer ook regelmatig op (schaaf)wondjes, splinters, tekenbeten of andere ongedierte. Even kort afspoelen onder de douche of in bad voor het slapengaan is ook fijn na een dag zweten in de zon.
Insmeren
Om de huid van je kind te beschermen tegen de zon smeer je hem of haar in met een zonnebrandcrème. De factor geeft aan hoe lang je beschermt in de zon kan. KWF Kankerbestrijding adviseert om kinderen in te smeren met een zonnebrandcrème met minimaal factor 30, ongeacht hun huidtype. En ook als je met factor 30 of 50 smeert, blijft het belangrijk om je kind elke twee à drie uur opnieuw te smeren. Doe dit extra als je kind in het water of zand speelt.
Vergeet de volgende plekjes niet: op en achter de oren, voetjes, randje onder de zwembroek of het badpak. Veel mensen geloven dat je in de schaduw niet verbrandt. Dat is niet waar. De zon reflecteert en zo komen de UV-stralen ook onder de parasol. Daarom geldt ook in de schaduw: zonnebrandcrème smeren!
Kwallen
Een stranddagje met je kinderen is heerlijk, maar pas op voor kwallen in zee. Een kwal heeft netelcellen die gif loslaten als je ze aanraakt. Niet alle kwallen hebben netelcellen die door de huid kunnen doordringen, maar de meeste soorten in de Noordzee wel. Hoewel deze kwallen geen grote problemen geven, is de pijn, zwelling en jeuk die ze kunnen veroorzaken vervelend. Een groot misverstand is dat je een kwallenbeet moet behandelen met azijn.
Bij tropische kwallen is dit wel het advies, maar niet bij kwallen uit de Noordzee. Dan is het beter om warm water of zeewater te gebruiken tegen de pijn. Gebruik dan trouwens géén zoet water, want dat kan de brandharen opnieuw activeren waardoor de klachten verergeren. Blijft het irriteren of jeuken, gebruik dan een middel tegen insectenbeten. Of gebruik een verkoelend middel, om de jeuk te verminderen.
Medicijnen
Medicijnen kunnen meestal niet goed tegen warmte. Kijk in de bijsluiter naar de bewaartemperatuur of informeer bij de apotheek. Zoek een koele, droge plek om medicijnen te bewaren. Soms wordt bijvoorbeeld aangeraden om flesjes die al open zijn, in de koelkast te bewaren. Zet ze dan wel hoog, op een plek waar je kind er niet zomaar bij kan.
Muggen en mieren
In de zomer loop je meer kans gestoken te worden door ongedierte als muggen en mieren. Met bijvoorbeeld muggenkaarsen en mierenlotion houd je soms ongedierte weg. Een muggenbult is meestal onschuldig. De ergste jeuk en zwelling piekt 24 tot 36 uur na de beet, daarna verdwijnen zowel de bult als de jeuk geleidelijk. Je kunt een washandje met koud water op de beet leggen om de jeuk te verminderen. Ook zijn er verschillende middelen te krijgen bij de drogist en apotheek.
Check wel even of ze geschikt zijn voor baby’s of (jonge) kinderen. Mierenbeten zijn in principe ook onschuldig, maar ze kunnen – afhankelijk van het soort mier – wel vervelende klachten veroorzaken.
Nachtbrakertjes
Hoe heerlijk die lange, warme dagen ook zijn, het maakt het naar bed gaan er niet makkelijker op. Verduister de slaapkamer overdag zo veel mogelijk. Koelt het ’s avonds af, zet dan juist even de ramen op. Blijft het heet op de kamer, dan is de meest voor de hand liggende oplossing een airconditioner in de slaapkamer van je kind. Maar ook als je geen airconditioning hebt, zijn er genoeg mogelijkheden om je kind een koelere nacht te bezorgen.
Oververhitting
Jonge kinderen kunnen hun temperatuur zelf nog niet goed regelen. Hou daarom goed de lichaamstemperatuur van je baby of kind in de gaten als het warm is. Controleer in zijn nek of voel aan zijn voetjes als je twijfelt of hij het te warm heeft. Als die lauw aanvoelen, dan zit je goed. Voelt zijn of haar nekje bezweet aan, dan heeft je kind het te warm. Trek wat kleding uit: desnoods laat je hem of haar rondkruipen in alleen z’n luier. Wel even opletten of dat je zijn of haar blote huid goed beschermt tegen de zon.
Ook is het verstandig om je kind een petje of zonnehoedje op te doen, want dat is de plek die de meeste zon vangt. Met een pet of hoedje voorkom je gelijk dat het hoofd van je kind verbrandt, zeker als hij nog wat dunner haar heeft. Ligt je kind nog in de kinderwagen? Doe de kap dan niet dicht op hete dagen. Zo’n kap werkt namelijk niet verkoelend, de temperatuur kan daaronder juist enorm oplopen. En snel ook. Slimmer is het om de kap naar beneden te doen en een parasolletje te gebruiken tegen de zon. Ook een hydrofiele doek als zonwering houdt juist warmte vast, dus die kun je beter ook niet gebruiken.
Teken
Teken komen steeds vaker voor in Nederland. Ze zitten vooral in hoog gras en struiken en bijten zich vast in de huid. Sommige teken zijn dragers van de ziekte van Lyme. Houd je kind dus goed in de gaten en controleer hem of haar regelmatig, zeker na het spelen in gras of bosjes. Teken zoeken meestal een warm plekje op de huid op, zoals bij de liezen, knieholtes, oksels, bilspleet, aan de randen van ondergoed, achter de oren en rond de haargrens in de nek. Is je kind gebeten, schrijf dan op waar de teek zat.
Als je kind besmet is met de ziekte van Lyme, komt er soms na verloop van tijd (niet altijd!) een rode kring rond de plek van de beet. Ga in dat geval altijd naar de dokter. Heeft je kind geen rode plek, maar wel griepachtige verschijnselen na een tekenbeet, trek dan ook aan de bel bij je huisarts.
Verbrand
Ondanks alle voorzorgsmaatregelen kan het toch gebeuren dat je kind verbrandt. Haal je kind direct uit de zon als je ziet dat hij of zij aan het verbranden is. Verkoel de huid zo snel mogelijk met een verkoelende douche, aftersun, of natte doekjes. Laat je kind extra drinken en hou hem of haar een paar dagen uit de zon om zijn huid te laten herstellen. Is je kind zo erg verbrand dat hij of zij er blaren, hoofdpijn, zwellingen, koorts, koude rillingen of hartkloppingen van krijgt? Neem dan contact op met de huisarts.
Wagenziekte
Misselijk worden in de auto of het vliegtuig: veel mensen hebben er last van. Kinderen kunnen extra last hebben van reis- of wagenziekte omdat hun evenwichtsorgaan nog niet goed is ontwikkeld. Zorg daarom voor voldoende frisse lucht in de auto en ga nooit weg met een lege maag. Laat je kind niet lezen of tekenen onderweg en pauzeer regelmatig.
Wespen
Vanaf juni zie je ze meestal weer rondvliegen: wespen. Als halverwege de zomer alle larven zijn uitgevlogen, gaan de wespen op zoek naar zoetigheid. In augustus komen ze volop af op onze ijsjes, barbecuesausjes en zoete drankjes. Dan kan het gebeuren dat je kind gestoken wordt door een wesp. Een baby of jong kind kan nog niet goed duidelijk maken dat hij gestoken is. Ben je in de zomer buiten met je jonge kind en begint hij of zij plotseling hard te huilen? Let dan even goed op of je misschien een wesp ziet wegvliegen. Check daarna direct zijn of haar huid op zwellingen of rode plekken.
Zonnebril
Volwassenen kijken vaak weg bij fel zonlicht, maar kinderen doen dat vaak niet. Omdat de ogen van kinderen extra kwetsbaar zijn voor uv-straling, is het belangrijk dat je kind op zonnige dagen een zonnebril draagt. In ieder geval in de zomer tussen 12.00 uur ’s middags en 15.00 uur. Koop een kinderzonnebril die UV-stralen tegenhoudt. Veel speelgoedzonnebrillen houden geen UV-stralen tegen. Door de donkere glazen gaan de pupillen van je kind wel wijder openstaan, waardoor de schadelijke UV-stralen makkelijker in zijn of haar ogen kunnen doordringen.
Zonneallergie
Sommige kinderen krijgen uitslag als ze in de zon hebben gezeten: zonneallergie. Kinderen met eczeem of een gevoelige huid lopen een groter risico. Het is een pijnlijke huiduitslag met jeukende blaasjes, bultjes of vlekken en vaak wat zwelling die plotseling ontstaat als de huid in de zon is geweest. Je kunt de huid koelen met natte doeken, of de jeuk verzachten door middel van mentholpoeder. Heeft hij of zij er erg veel last van, ga dan langs bij de huisarts.
Zonnesteek
Als je kind te lang in de zon speelt, kan hij of zij een zonnesteek oplopen. Vooral jonge kinderen lopen risico op een zonnesteek, omdat zij nog weinig zweten. Ze hebben tijdens het spelen vaak niet in de gaten dat ze het te warm krijgen en ze vergeten vaak ook voldoende te drinken. Het risico is dan ook het grootst tijdens een dagje op het strand, aan het zwembad of tijdens het sporten op een warme zomerdag. Aangeraden wordt om baby’s (jonger dan een jaar) altijd uit de directe zon te houden. Voor peuters, kleuters en basisschoolkinderen wordt geadviseerd om hen niet op het warmste moment van de dag (tussen 12:00 en 15:00 uur) in de zon te laten spelen.