Jaarlijks wordt er wereldwijd gewerkt aan de ontwikkeling van ongeveer 15.000 nieuwe geneesmiddelen. De klinische fase, het onderzoek op gezonde mensen, is essentieel voor de ontwikkeling van een nieuw medicijn. Wij spraken met José Groenboom, directeur Clinical Research Services bij PRA Health Sciences (PRA).
Wat is klinisch onderzoek?
“Fase 1 klinisch onderzoek gaat om onderzoeken die in speciale centra worden uitgevoerd. Aan deze onderzoeken nemen gezonde mannen en vrouwen deel op vrijwillige basis. Het onderzoek gebeurt volgens strikte protocollen.
Klinisch onderzoek is een onmisbare stap in de ontwikkeling van nieuwe geneesmiddelen
Dat is nodig omdat je de uitslagen van die onderzoeken gebruikt voor de verdere ontwikkeling van nieuwe medicijnen. Klinisch onderzoek met speciaal geselecteerde deelnemers is een onmisbare stap in de ontwikkeling van nieuwe geneesmiddelen.”
Wat is de rol van de deelnemers?
“Gezonde deelnemers zijn essentieel voor de ontwikkeling van nieuwe medicijnen. Zonder hun deelname kan er geen vooruitgang worden geboekt. Als je wilt kijken welk effect nieuwe medicatie heeft op het menselijk lichaam dan doe je dit het liefst bij gezonde mensen.
Patiënten gebruiken namelijk vaak al andere medicatie en dat maakt het moeilijk om te kijken wat de reactie is van hun lichaam op het nieuwe medicijn. Je moet daarom eerst onderzoeken wat het effect is op het lichaam van mensen die niet ziek zijn.”
Hoe worden de deelnemers vooraf gescreend?
“Via de website meld je je aan en vul je een vragenlijst in. Je kunt bijvoorbeeld aangeven aan welk soort onderzoek je wilt meedoen. Denk bijvoorbeeld aan medicatie voor de behandeling van kanker, Alzheimer of andere ziektes. Naar aanleiding hiervan volgt een telefoongesprek.
Tijdens dat gesprek worden er aanvullende vragen gesteld en is er ruimte om zelf ook vragen stellen. Kom je in aanmerking, dan is de volgende stap de medische keuring. Een arts legt uit wat het onderzoek inhoudt en jij kunt alle vragen stellen die je hebt. Als je aangeeft alles te begrijpen en bereid bent om mee te werken, onderteken je een zogenoemde bereidheidsverklaring.
Via de website meld je je aan en vul je een vragenlijst in. Je kunt aangeven aan welk soort onderzoek je wilt meedoen
Pas daarna volgt een uitgebreid onderzoek. Als dat ook positief verloopt en je voldoet aan de eisen van het onderzoek, volgt er een oproep voor deelname. Wanneer je aangeeft mee te willen doen betekent dit overigens niet dat je verplicht bent om aan het onderzoek deel te nemen. Je kunt je op ieder moment terugtrekken.”
Hoe ziet een onderzoeksdag eruit?
“Er zijn dagen waarop enkel een paar handelingen plaatsvinden, zoals bloedafname, toedienen van medicatie en lichamelijk onderzoek. Ook zijn er vrij intensieve dagen. Tussendoor kun je deelnemen aan leuke activiteiten. Zo kun je onder begeleiding wandelen, gamen, studeren of optrekken met andere deelnemers. Er worden films gedraaid en ’s avonds is er ook van alles te doen.
Sommige onderzoeken duren enkele dagen, maar er zijn ook onderzoeken die tot drie weken duren. Al die tijd verblijf je in het onderzoekscentrum en wordt er natuurlijk ook voor eten en drinken gezorgd. Daarnaast ontvang je een financiële vergoeding die, afhankelijk van de duur en het type onderzoek, kan oplopen van een paar honderd tot een paar duizend euro.”
Hoe ervaren deelnemers zo’n onderzoek?
“Deelnemers geven aan dat ze het naar hun zin hebben en goed begeleid worden. Het komt regelmatig voor dat vriendschappen ontstaan. Mensen melden zich dan gezamenlijk aan voor volgende onderzoeken. Het is gebeurd dat er relaties ontstonden en onlangs hebben wij een trouwkaart ontvangen van een stel dat elkaar in het onderzoekscentrum had ontmoet.”
Tussendoor kun je deelnemen aan leuke activiteiten en optrekken met andere deelnemers
Is PRA betrokken bij het onderzoek naar een medicijn tegen COVID-19?
“Wij zijn bij een aantal onderzoeken betrokken. Voor één daarvan hebben wij medio april de eerste patiënt in een thuissituatie behandeld. Verder zijn wij met diverse partijen in gesprek over het starten van nieuwe onderzoeken naar een medicijn tegen COVID-19.
In het laboratorium in Assen worden bloedmonsters van diverse onderzoeken geanalyseerd. Onze apotheek is bezig om een bepaald medicijn tegen corona in een andere toedieningsvorm om te zetten zodat het op de intensieve zorg kan worden gebruikt. Wij doen al het mogelijke om bij te dragen aan het ontwikkelen van een medicijn tegen corona.”
Meer informatie
Wil je meer te weten komen over klinisch onderzoek? Lees er meer over op de website www.geneesmiddelenonderzoek.nl. Interesse om als vrijwilliger deel te nemen aan een onderzoek? Klik dan hier om je aan te melden.