Chronische clusterhoofdpijn is wellicht de ‘ergste vorm van hoofdpijn mogelijk’, zoals neuroloog Wim Mulleners van het Canisius Wilhelmina Ziekenhuis (CWZ) Nijmegen de aandoening omschrijft. De pijn is meestal erger dan migraine en is zo ondraaglijk dat het ook wel ‘zelfmoordhoofdpijn’ wordt genoemd.
Wim Mulleners
Neuroloog Canisius Wilhelmina Ziekenhuis (CWZ) Nijmegen
Clusterhoofdpijn komt voor bij één op de vijfduizend Nederlanders en wordt gekenmerkt door aanvallen van een half uur tot drie uur. “Clusterhoofdpijnaanvallen zetten aan tot bewegen: patiënten kunnen niet stil blijven liggen door de pijn”, zegt Mulleners. De stekende pijn bevindt zich in het gebied achter de ogen en slaap, altijd aan één kant van het hoofd.
Mulleners vertelt dat de aanvallen soms wel zes keer per dag kunnen voorkomen. “In het geval van episodische clusterhoofdpijn, waarbij weken van aanvallen afgewisseld worden met periodes van tot wel een jaar zonder aanvallen, is het soms nog mogelijk om je leven richting te geven. De reactie op medicatie, duur en frequentie van de aanvallen bepalen hoe verdraagbaar de aandoening is.”
Patiënten met chronische clusterhoofdpijn kennen de genoemde periodes zonder aanvallen niet. Zij zullen eerst medicatie of aanvalsbehandelingen krijgen. Wanneer dat niet aanslaat, of er heftige bijwerkingen optreden, kan een patiënt in aanmerking komen voor de preventieve behandeling achterhoofdzenuwstimulatie: een vorm van neurostimulatie.
Achterhoofdzenuwstimulatie
“Met achterhoofdzenuwstimulatie worden onderhuids op de schedel aan beide kanten elektroden geplaatst. Hoog in de nek op het achterhoofd, omdat daar de achterhoofdzenuw kan worden gestimuleerd. Die elektroden zijn verbonden met een stimulator, een soort kastje, dat continu stroomstootjes afgeeft. De patiënt kan eventueel de sterkte hiervan zelf aanpassen. Die stroomstootjes doen geen pijn. Hiermee wordt de verstoring op hersenstamniveau hersteld, waardoor de aanvalsfrequentie aanzienlijk wordt verlaagd”, meldt Mulleners.
Om in aanmerking te komen moet eerst zeker zijn dat patiënt op geen enkele medicatie of aanvalsbehandeling goed reageert. Deze behandeling is dus echt de laatste uitweg. “De neurostimulator wordt door middel van een operatie aangebracht, wat momenteel in drie zorgcentra in Nederland gebeurt. Een van die centra is het centrum hoofd- en aangezichtspijn in CWZ. De behandeling wordt wel helemaal vergoed”, sluit Mulleners af.