Als je de pijn ziet als een vijand en er voortdurend tegen vecht, worden de klachten niet minder maar juist erger. Wie de pijn accepteert als een metgezel en probeert te kijken naar wat, ondanks de pijn, toch mogelijk is, ervaart uiteindelijk minder pijnklachten.
Non-medicinale oplossingen
Deze manier van leren leven met de pijn wordt Acceptance and Commitment Therapy (ACT) genoemd. Het is meestal niet het eerste waaraan wordt gedacht als mensen hevige en soms onverklaarbare pijnklachten hebben. Doorgaans komen ze in een langdurig traject van pijnbestrijding terecht waarbij veel gebruik wordt gemaakt van pijnstillers.
Pas als medicatie en andere therapieën niet werken, worden patiënten doorverwezen naar een centrum voor pijnrevalidatie waar wordt gekeken naar non-medicinale oplossingen. Dan lopen ze gemiddeld al zo’n vijf jaar rond met pijnklachten die inmiddels chronisch zijn geworden. “Dat is jammer”, vindt Rob Smeets, hoogleraar Revalidatiegeneeskunde aan de Universiteit van Maastricht en pijnrevalidatiearts bij CIR Revalidatie “Hoe eerder je een pijnrevalidatietraject start, des te beter zijn de resultaten.”
Leren accepteren
Wie ben je? Waar sta je? Wat is voor jou belangrijk? Die vragen staan centraal bij ACT. Wie lang last heeft van chronische pijn leeft vaak in een cirkeltje en raakt steeds meer beperkt in zijn doen en laten. Tijdens een geïntegreerd pijnrevalidatietraject kijk je naar hoe je momenteel in het leven staat en naar hoe je in het leven zou willen staan.
Tegelijkertijd leer je weer vertrouwen op je lichaam. Door doelen te stellen en kleine stapjes te zetten, ervaar je dat de pijn bij inspanning niet per se toeneemt. Integendeel zelfs, door te merken dat je lichaam meer kan dan je denkt, neemt je zelfvertrouwen toe en de pijn uiteindelijk af.
Overtuiging of feit
Bij voortdurende pijn ga je er op gegeven moment vanuit dat je iets beter niet kunt doen of zelfs dat je iets niet kunt. Dat hoeft niet de werkelijkheid te zijn.
“Is het jouw overtuiging of is het een feit”, vraagt Smeets regelmatig aan zijn patiënten. Als je lang pijn hebt, word je bang om ook maar iets te doen wat die pijn in jouw ogen zou kunnen vergroten. Het is geen feit maar een idee dat je moet leren en durven loslaten.
Bewezen effectief
Pijnrevalidatie, leren leven met de pijn, is beslist niet zweverig. Het is een bewezen effectieve behandeling. Dat blijkt onder meer uit onderzoek dat Smeets uitvoerde.
Meer dan zeventig procent van de patiënten die deelnamen, merkten een groot positief effect, ook op de langere termijn. Mensen waren minder moe, hadden minder last van beperkingen, voelden zich vitaler en ervoeren minder pijn. Ook nam de behoefte aan pijnstillers af.
Vraag om hulp
Veel pijnpatiënten voelen zich niet serieus genomen als ze met hun klachten bij hun huisarts of specialist komen. “Als iemand pijn ervaart, is dat een serieus probleem”, stelt Smeets.
Een probleem waar aandacht voor moet zijn. Wie zich niet of onvoldoende gehoord voelt, heeft het recht te vragen om een verwijzing naar een pijnrevalidatie-instelling waar geïntegreerde zorg wordt geboden. Die verwijzing kan worden gegeven door een huisarts, een bedrijfsarts of een medisch specialist.