De prognose voor mensen die de diagnose longkanker krijgen, is slecht. Een vroege diagnose is van groot belang voor de overlevingskans. In de helft van de gevallen wordt de ziekte echter pas ontdekt als er al uitzaaiingen zijn.
Dr. Michel van den Heuvel
Hoogleraar Longoncologie (Radboud Universiteit)
“In stadium I, de eerste fase van longkanker, hebben patiënten met een operatie nog best een goede kans op genezing”, vertelt dr. Michel van den Heuvel, hoogleraar longoncologie aan de Radboud Universiteit. “In stadium IV, uitgezaaide longkanker, is de levensverwachting volgens cijfers van het Nederlands Kankerregister negen tot twaalf maanden. Longkanker is een sluipmoordenaar. Je kunt de ziekte heel lang hebben zonder klachten te ervaren.”
Een vroege en juiste diagnose biedt betere overlevingskansen
Preventief screenen
“Om tijdig te kunnen behandelen, zou je dus voordat de klachten optreden al iemand moeten onderzoeken om te kijken of er een vlekje in de longen aanwezig is”, vervolgt Van den Heuvel. “Dat lijkt onmogelijk. Je kunt immers niet iedereen met een CT-scan onderzoeken. Je kunt wel, zo blijkt uit recent onderzoek, zo’n onderzoek aanbieden aan mensen met een hoog risico op het ontwikkelen van longkanker, mensen boven de 65 jaar die stevig hebben gerookt of nog roken.”
Bevolkingsonderzoek
Het NELSON-onderzoek, een onderzoeksproject van Nederlandse en Belgische wetenschappers heeft aangetoond dat het preventief screenen van ‘hoogrisicogroepen’ kan leiden tot een veel eerdere ontdekking van longkanker. “Je kunt het vergelijken met het bevolkingsonderzoek voor dikkedarmkanker en het bevolkingsonderzoek voor borstkanker. Die twee onderzoeken betekenden een doorbraak in de borstkankerzorg en dikkedarmkankerzorg.”
Een bevolkingsonderzoek voor mensen met een verhoogd risico op het ontwikkelen van longkanker zou prachtig zijn
Betere overlevingskansen
De resultaten van het baanbrekende onderzoek werden eind vorig jaar gepresenteerd op het Wereld Longkanker Congres in Toronto. “Het blijkt dat je met preventief onderzoek in veel gevallen de tumor in een veel eerder stadium kan ontdekken en daardoor de patiënten veel effectiever kan behandelen. Daardoor wordt de kans om aan deze ziekte te overlijden met bijna een kwart verlaagd. Dat is een spectaculaire ontwikkeling die, naar ik hoop net als de andere bevolkingsonderzoeken, binnen afzienbare tijd zal behoren tot de standaardzorg in Nederland.”
Behandelopties
Wat bijdraagt aan de vergrote overlevingskans zijn vanzelfsprekend ook de betere behandelopties. “Vroeger kon je mensen eigenlijk alleen een operatie aanbieden in de eerste fase en chemotherapie wanneer dat niet afdoende was”, legt Van den Heuvel uit. “Nu hebben wij de beschikking over immuuntherapie en gerichte therapie. Beide behandelingen bieden meer kans op overleving én een betere kwaliteit van leven. Patiënten geven aan dat zij, dankzij die behandelingen, het gevoel hebben dat zij hun leven weer terug hebben. Wat vroeger nooit gebeurde, dat mensen hun werk weer kunnen hervatten, gebeurt nu wel. Dat is een prachtige ontwikkeling.”
Immuuntherapie en gerichte therapie zijn belangrijke behandelopties voor longkankerpatiënten
Zwaard van Damocles
Longkanker kan echter van het ene op het andere moment weer de kop opsteken. “Bij iedere controle hebben patiënten het gevoel dat het zwaard van Damocles boven hun hoofd hangt. Juist daarom is dat preventieve onderzoek zo belangrijk. Het stadium van ontdekken is van doorslaggevend belang voor de genezings- en overlevingskans.”