Er zijn in Nederland bijna 585.000 patiënten met COPD. De chronische longziekte is ongeneeslijk. Maar juist daar ligt een belangrijke en hoopvolle nuance die vaak vergeten wordt: COPD is goed te behandelen.
Chronic Obstructive Pulmonary Disease (COPD) is een verzamelnaam voor chronische bronchitis en longemfyseem. Door vernauwde luchtwegen en verlies van longblaasjes wordt ademhalen blijvend bemoeilijkt. Veelvoorkomende klachten zijn onder meer excessieve slijmproductie, chronisch hoesten en kortademigheid.
“COPD is een stille aandoening,” legt dr. Frits Franssen uit, werkzaam op de afdeling Longziekten van het Maastricht UMC+ en longarts en bestuurder in CIRO, het kennis- en behandelcentrum voor mensen met chronische longaandoeningen. “Je ziet aan iemand niet hoe het gaat. Zolang diegene op een stoel zit, lijkt er niets aan de hand.
De ziekte komt vaak pas in beeld zodra er chronische klachten ontstaan. Daarbij klinkt het ernstiger als iemand longkanker heeft, terwijl COPD wereldwijd een grotere doodsoorzaak is dan longkanker.”
De verschillen met astma
COPD en astma worden veel met elkaar vergeleken. Toch zijn er duidelijke verschillen. Bij astma zijn de symptomen periodiek; bij COPD zijn ze chronisch. Daarnaast is het lastig om voor astma een concrete oorzaak aan te wijzen. Bij COPD ligt dat anders, ook al wordt vaak onterecht gedacht dat het altijd door roken ontstaat.
COPD kan ook sterk genetisch bepaald zijn of ontstaan door gestoorde longontwikkeling op jonge leeftijd, luchtvervuiling binnen- of buitenshuis, of door andere longaandoeningen zoals astma op kinderleeftijd. Volgens het Longfonds heeft zelfs ongeveer één op de vijf mensen met COPD nooit gerookt.
Je ziet aan iemand niet hoe het gaat. Zolang diegene op een stoel zit, lijkt er niets aan de hand
Longaanvallen: van kwaad tot erger
Patiënten met COPD kunnen ervaren dat klachten plotseling erger worden. Zogenoemde longaanvallen kunnen lijden tot verdere schade aan de longen die niet meer te herstellen is. “Voorheen noemden we het altijd ‘exacerbaties,’ maar we zijn het ‘longaanvallen’ gaan noemen om de ernst extra te benadrukken.
Dat is deels afgekeken van de afdeling cardiologie; een term als ‘hartaanval’ dekt de lading van een heftige situatie veel beter”, zegt dr. Franssen. Die nadruk is van belang: bijna tien procent van de mensen die met een longaanval in het ziekenhuis belandt, overleeft dat namelijk niet; een kwart overlijdt binnen een jaar na opname.
Behandelmethodes
Ook al is COPD blijvend, toch is de longziekte goed te behandelen. “We moeten echt af van het idee van ‘het maakt niet uit dat ik het heb, want ik houd het toch,’” benadrukt dr. Franssen. “Er wordt teveel gedacht dat er aan COPD niets te doen is. Terwijl er heel veel behandelopties voor mensen met COPD zijn.
Vooral voor patiënten met ernstige COPD.” Met medicijnen als luchtwegverwijders en ontstekingsremmers, extra zuurstof of nachtelijke beademing, longrevalidatie, een gunstige leefstijl en innovatieve ingrepen aan de luchtwegen is de chronische longziekte COPD goed te behandelen.