Het gebit is een belangrijk onderdeel van het lichaam. “Dagelijkse verzorging en goede mondhygiëne dragen bij aan een goede algehele gezondheid”, vertelt Monique Danser van de Nederlandse Vereniging voor Parodontologie.
Monique Danser
Nederlandse Vereniging voor Parodontologie
Het weefsel rond de tanden en kiezen (tandvlees, vezels en kaakbot) heet het parodontium. “Als dat gezond is, zitten tanden en kiezen goed vast”, stelt Danser. “Maar er kunnen problemen ontstaan waardoor de ruimte tussen tand en tandvlees dieper wordt. Gezond tandvlees is roze en het bloedt niet bij poetsen of gebruik van een tandenstoker. Als het wel bloedt, is dat een teken dat er iets aan de hand is, bijvoorbeeld een ontsteking. Helaas merk je daar meestal niets van en wordt het pas laat herkend.”
Controleren
Het is daarom verstandig om regelmatig de conditie van het tandvlees te laten controleren door de tandarts, mondhygiënist of parodontoloog. Die kunnen de ruimte tussen tandvlees en tanden meten en aan de hand daarvan concluderen of er iets aan de hand is en of verder onderzoek of behandeling nodig is.
Een ontsteking kan ontstaan door uitgroei van bacteriën in de mond. Die zijn daar altijd aanwezig, maar bij regelmatig goed poetsen krijgen ze geen kans om uit te groeien. “Pas als ze daar langer zitten, komen er agressieve bacteriën bij die problemen kunnen veroorzaken”, legt Danser uit. “Ze eten als het ware de vezels op, waarmee de tand aan het kaakbot vastzit. Daardoor gaat het kaakbot verloren en uiteindelijk kunnen tanden en kiezen losraken. Als niet alleen het tandvlees maar ook het kaakbot is aangedaan, heet dat parodontitis.”
Niet iedereen krijgt parodontitis. Iemand moet er in elk geval gevoelig voor zijn en ‘agressieve’ tandplaque hebben. “Maar het is niet goed te voorspellen bij wie het zal ontstaan”, zegt Danser. “Als je bot hebt verloren, dan komt dat niet meer terug. Door te behandelen kun je het ziekteproces wel tot stilstand brengen. Daarom is het belangrijk om met regelmatige controle de problemen voor te zijn. Bij controle wordt tandplaque en tandsteen weggehaald en worden instructies gegeven voor goede mondhygiëne.”
Goede lifestyle
Naast dagelijkse mondhygiëne heeft ook een goede lifestyle (niet roken, gezonde voeding, weinig stress en voldoende bewegen) invloed op de gezondheid van de mond. “Je voelt je daarmee prettiger en dat vergroot je weerstand. Dat zie je meteen terug in de mond.”
Danser adviseert om bij ontstoken tandvlees betere mondhygiëne toe te passen: tweemaal per dag minimaal twee minuten poetsen en een rager, een tandenstoker of tandzijde gebruiken voor de ruimte tussen tanden en kiezen. “De meeste mensen poetsen te kort, namelijk gemiddeld slechts een halve minuut”, weet Danser. “Maar dan is minder dan de helft van de plaque verwijderd. Het is echt belangrijk om minimaal twee minuten te poetsen. Wannéér je poetst maakt niet uit: doe het op een moment dat je er tijd voor hebt. Een elektrische tandenborstel is daarbij effectiever dan een handborstel.”
Kan kauwen op suikervrije kauwgom het tandenpoetsen vervangen? “Nee, maar als je poetst en ook suikervrije kauwgom kauwt, zie je dat er minder plaquevorming is.”
Bij bloedend tandvlees kun je door de tandarts of mondhygiënist laten controleren hoe het met je tandvlees is. Je tandvlees krijgt een ‘cijfer’. Dat is iets wat de tandarts, naast het nakijken op cariës, bij iedere controle moet meenemen.
Eet groente en fruit
Mensen die onvoldoende groente en fruit eten, hebben een groter risico op parodontitis. Stress, vooral langdurige stress, kan de afweer van het lichaam onderdrukken. Daardoor neemt de kans op het ontstaan van parodontitis toe en kunnen de nare gevolgen van parodontitis ernstiger zijn. Mensen die roken, lopen meer risico op het ontstaan van afwijkingen aan de weefsels van de mond. Roken vermindert de weerstand van het tandvlees tegen de bacteriën in de tandplaque. Ook reageren rokers minder goed op de behandeling van parodontitis en komt parodontitis vaker terug bij rokers dan bij niet-rokers. Stoppen met roken is dus belangrijk voor je hele lichaam, maar ook zeker voor je mondgezondheid!
Tandvleesproblemen kunnen soms ook gepaard gaan met een onaangename mondgeur (halitose) en een vieze smaak. Dat is erg vervelend en komt veel voor. Slechte mondhygiëne kan hiervan een oorzaak zijn. De tandarts of mondhygiënist kan je hierbij adviseren. Het gebruik van een tongschraper, en soms ook van een speciaal hierop gericht spoelmiddel, wordt dan vaak naast een goede mondhygiëne geadviseerd.
Het advies is: goede mondhygiëne, leef gezond, vermijd stress en stop met roken!