Het groeiend aantal reclames voor verbandmiddelen wekt misschien de indruk dat stressincontinentie vandaag de dag goed bespreekbaar is.
Uroloog dr. Pieter Minnee van het Langeland ziekenhuis in Zoetermeer weet dat de werkelijkheid grilliger is: “Slechts een fractie van de vrouwen met klachten consulteert de huisarts. Te vaak wordt gedacht: het hoort erbij, zeker als je kinderen hebt gebaard.”
Eén op de vier vrouwen heeft last van ongewenst urineverlies en één op de tien heeft er dagelijks last van, zo is uit onderzoek gebleken. Meestal gaat het om inspannings urine-incontinentie, ook wel stressincontinentie genoemd. Deze vorm komt voor bij inspanning, zoals lachen, hoesten, niezen, tillen, sporten of springen. Daarnaast is er aandrang- of urge-incontinentie, waarbij de aandrang tot plassen vaak en plotseling komt opzetten en niet te onderdrukken is, waardoor een te vroege urinelozing optreedt. Het kan ook een combinatie van beide vormen zijn: gemengde urine-incontinentie.
Vooral bij vrouwen
Stressincontinentie wordt veroorzaakt door verslapte bekkenbodemspieren en komt vooral bij vrouwen voor. “Dat is omdat bij vrouwen de plasbuis korter is en de bekkenbodemspieren eerder verslappen”, legt uroloog dr. Jimmy Fernandes van het Groene Hart Ziekenhuis in Gouda uit. “Het weefsel van de schede verzwakt in de loop der jaren, waardoor de sluitspier niet optimaal meer sluit. Bij mannen is de plasbuis langer en zit de prostaat tussen de blaas en de penis, waardoor er extra bescherming is.”
Er zijn verschillende mogelijkheden om urine-incontinentie te behandelen. Bij aandrangcontinentie wordt bekkenbodemfysiotherapie voorgeschreven, eventueel in combinatie met medicatie die de drang van de blaas afremt. Bij stressincontinentie zijn er meerdere opties, legt dr. Minnee uit. “Bij ons wordt de patiënt multidisciplinair besproken, in een groep met een uroloog, gynaecoloog, chirurg, incontinentieverpleegkundige, bekkenfysiotherapeut, en eventueel ook een seksuoloog. Meestal wordt begonnen met fysiotherapie, gemiddeld tien sessies.”
Nieuwe therapie
“Bij 20 tot 30 % van de vrouwen levert fysiotherapie voldoende verbetering op”, schetst dr. Fernandes. “Voor een blijvende oplossing kan operatief een hangbandje worden geplaatst die de plasbuis ondersteunt. Het is een standaard behandeling, die opgenomen is in de richtlijnen van de diverse beroepsgroepen en binnen de basisverzekering wordt vergoed. Sinds kort is er een andere therapie; Urolastic, waarbij rond de plasbuis bolletjes worden ingespoten waardoor de plasbuis wordt gestabiliseerd, zodat bij druk in de buik de plasbuis zich beter afsluit.”
Fernandes heeft de nieuwe behandeling de afgelopen twee jaar al zo’n veertig keer uitgevoerd. “De meeste vrouwen zijn zeer tevreden over het resultaat”, zegt hij. Ook collega Minnee verricht de alternatieve ingreep. Hij heeft inmiddels ongeveer twintig patiënten behandeld. “Het voordeel is dat we slechts plaatselijk verdoven en dat de hele ingreep, bestaande uit vier injecties, slechts 15 tot 20 minuten duurt.”
Sociale isolatie
Beide urologen benadrukken dat stressincontinentie goed te behandelen is. “Veel vrouwen bespreken het pas met de huisarts als het probleem nijpend is”, weet Fernandes. “In ernstige gevallen kan het tot sociale isolatie leiden”, vult Minnee aan. “Vrouwen durven niet meer naar een verjaardagsfeestje om plotseling urineverlies door lachen te voorkomen. Ook bij huisartsen is er nog veel te winnen. Incontinentie is niet levensbedreigend, waardoor niet direct wordt doorverwezen. Maar als je weet hoeveel incontinentiemateriaal op recept wordt verstrekt, is behandelen voor de maatschappij en voor de verzekeraars minder kostbaar dan alleen verbandmiddel voorschrijven.”