Wie ongezond leeft, heeft meer risico op het krijgen van kanker. Dat is aangetoond in een onderzoek van TNO, in opdracht van KWF Kankerbestrijding.
Geschreven door Kees Vermeer
Gezonder leven
Gezonder leven verkleint de kans op het krijgen van kanker. Met name niet roken, gezond eten en voldoende bewegen helpen om het risico op kanker te verlagen.
In Nederland krijgen jaarlijks ruim 100.000 mensen kanker. Elk jaar overlijden ongeveer 44.000 mensen aan deze ziekte. Niemand kan met zekerheid kanker voorkomen. Sommige mensen hebben een grotere kans op de ziekte doordat die in de familie zit. En soms is er sprake van ‘pech’.
Maar de manier waarop we leven, oftewel onze leefstijl, heeft grote invloed op de kans om kanker te krijgen. TNO heeft nu voor het eerst in kaart gebracht hoe groot die invloed is. Uit het onderzoek blijkt dat maar liefs dertig procent van de nieuwe kankergevallen in Nederland wordt veroorzaakt door een minder gezonde levensstijl: roken, alcoholgebruik, overgewicht, minder gezonde voeding en onvoldoende beweging. Een derde van alle kanker is dus in principe te voorkomen met een gezonde leefstijl!
Toch weten veel mensen dit niet: in een onderzoek van TNS NIPO in 2014, in opdracht van KWF, bleek dat slechts één op de vijf mensen zich bewust was dat hun eigen leefstijl van invloed is op het risico op kanker.
Roken
Roken is veruit de grootste en gevaarlijkste risicofactor voor het krijgen van kanker: negentien procent van alle kanker in Nederland wordt veroorzaakt door roken. Dat zijn ieder jaar 19.000 mensen. Van hen overlijden jaarlijks 12.000 mensen, dat is ruim een kwart van de totale kankersterfte in Nederland. Roken veroorzaakt niet alleen longkanker, maar vergroot ook de kans op kanker in andere organen, zoals blaas, baarmoeder, lever, maag, nieren, mond/keel en slokdarm. Roken vergroot bovendien de kans op hart- en vaatziekten.
Bij één op de vier kankerpatiënten die overlijden, is roken dus de oorzaak. Als niemand zou roken, zou er dan ook veel minder kanker zijn. De Alliantie Nederland Rookvrij (met onder andere KWF, de Hartstichting en het Longfonds) wil daarom het roken verder terugdringen. Het is belangrijk dat de jeugd rookvrij opgroeit. Níet roken moet heel normaal worden op het schoolplein, op het sportveld, in de horeca en op het werk. Ook zouden sigaretten niet meer overal te koop moeten zijn en duurder worden.
Voeding
Het verband tussen voeding en het ontstaan van kanker is niet altijd duidelijk. Maar het is wel bekend dat gezonde voeding (voldoende groente- en fruit, voldoende vezels en calcium en niet te veel rood vlees) beschermt tegen sommige soorten kanker. In Nederland krijgen naar schatting jaarlijks 9500 mensen kanker door minder gezonde voeding. Alcoholgebruik leidt elk jaar bij ongeveer 2900 mensen tot kanker.
Ook een gezond gewicht en voldoende
beweging verlaagt de kans op kanker. TNO heeft berekend dat jaarlijks 3600
mensen kanker krijgen door overgewicht en 2100 mensen door te weinig beweging.
Een ander belangrijk risico op kanker is te veel zonlicht, waardoor huidkanker
(melanoom) kan ontstaan. Het is dus belangrijk om verstandig te zonnen. Dat
betekent: de huid niet laten verbranden, goed en regelmatig insmeren met
zonnebrandcrème, niet midden op de dag gaan zonnen en op tijd de schaduw
opzoeken.
Het TNO-onderzoek heeft voor het eerst de
invloed van leefstijlfactoren op het krijgen van kanker in kaart gebracht. De
resultaten van dit onderzoek zullen worden gebruikt in de voorlichting over
manieren om het risico op kanker te verlagen.