Bijna iedereen weet dat een goede nachtrust belangrijk is voor je gezondheid. “Toch doen we vaak maar weinig om onze nachtrust te verbeteren”, zegt Koko Beers, slaapexpert bij de Hersenstichting.
Waarom is een goede nachtrust essentieel?
“Door goed te slapen kun je de volgende dag goed doorkomen. Een goede nachtrust maakt je zowel lichamelijk als geestelijk weerbaarder. Het zorgt ervoor dat je je emoties kunt verwerken. Je kunt het zien als een soort resetmoment. Mits je voldoende en goed slaapt, functioneer je na zo’n reset weer optimaal.”
Wat gebeurt er met ons lichaam als we slapen?
“Je lichaam komt tot rust, je spieren ontspannen en allerlei processen om je lichaam te herstellen worden in gang gezet. Tegelijkertijd gebeurt er enorm veel in je hersenen. Zo verwerken je hersenen gedurende de nacht de emoties en herinneringen van de dag.
Hierin maken ze een selectie van wat echt relevant is. Dat wordt behouden. Wat je liever wilt vergeten, zoals pijnlijke herinneringen en negatieve ervaringen, verdwijnt meer naar de achtergrond. Daarom lijken zaken waar je je de vorige dag heel druk om maakte vaak in de ochtend al minder erg.”
Wat zijn de no go’s voor een goede nachtrust?
“Drink ’s avonds geen cafeïne houdende dranken zoals koffie of thee. De cafeïne schudt je hersenen nog uren wakker. Ga niet ’s avonds laat nog werken of je social media bekijken.
Het licht van het scherm activeert je hersenfuncties. Het maakt je alert terwijl je juist rustig wilt worden. Maak je niet te druk, voer bijvoorbeeld geen ingewikkelde gesprekken.”
Wat zijn de gouden tips voor een effectieve nachtrust?
“Je kunt overdag dingen doen en ’s avonds juist dingen laten om je slaap te bevorderen. Een van de beste tips die ik ooit kreeg, is het instellen van een piekerkwartiertje. Als je ’s avonds in bed piekert, kan dat je soms urenlang wakker houden. Probeer eens om overdag actief aandacht te besteden aan die gedachten. Schrijf bijvoorbeeld op waar je je druk om maakt. Zo kun je vaak letterlijk je problemen van je afschrijven.
Zorg gedurende de dag voor voldoende beweging zodat je ’s avonds lichamelijk voldoende moe bent. Denk ook aan de invloed van licht. Voldoende daglicht in de ochtenduren, is voor je lichaam een seintje dat de dag is begonnen. Omgekeerd doe je er goed aan om al aan het begin van de avond al wat licht te dempen.
Dat is voor je hersenen het bericht ‘we gaan straks slapen’. Neem verder bewust de tijd om even te ontspannen. Drink bijvoorbeeld een kopje kruidenthee, lees een goed boek, doe ademhalingsoefeningen of ga mediteren. Doe iets wat goed voor jou voelt en waardoor je lichamelijk en geestelijk tot rust komt.”
Stel dat dat niet helpt, wat dan?
“Als je zonder direct aanwijsbare reden moeite hebt met inslapen, gedurende de nacht regelmatig wakker wordt, te vroeg wakker wordt en al moe bent als je opstaat, dan moet je daar wel aandacht aan besteden. Zeker als het langer dan drie maanden duurt en heel regelmatig voorkomt.
Lukt het je niet om er zelf verbetering in aan te brengen dan is het tijd voor een bezoekje aan je huisarts. Die kan je helpen om een oplossing te vinden. Slecht slapen heeft een grote impact op je hersengezondheid dus laat het er niet bij zitten.”