Sommige stoffen zoals kwartsstof kunnen blijvende schade in de longen veroorzaken. Longarts Jelle Miedema waarschuwt: de schade is onomkeerbaar, tref dus tijdig maatregelen.
“Als je bepaalde deeltjes herhaaldelijk inademt, kan een ontstekingsreactie in de longen ontstaan,” vertelt Jelle Miedema, longarts in het Erasmus MC. Miedema is gespecialiseerd in interstitiële longziekten. Daaronder valt ook silicose, de aandoening waarbij zich littekens in de longen kunnen vormen. “Silica is een kwartsstof die kan vrijkomen bij bouwwerkzaamheden. De deeltjes zijn piepklein en kunnen daardoor diep in de longblaasjes terechtkomen. Het lichaam kan die deeltjes niet opruimen.”
Het is goed dat mensen zich ook bewust zijn van de risico’s van andere stoffen op de werkvloer
Langdurige blootstelling
Bij inademen van silica kun je eerst een ontstekingsreactie krijgen. Miedema: “Aanvankelijk merk je daar nog weinig van. Maar bij langdurige blootstelling aan de stof kan er verlittekening in de longen ontstaan (longfibrose). En dat ga je in de loop van de tijd merken. Je wordt bijvoorbeeld toenemend benauwd bij inspanning. Hoe hoger de blootstelling, hoe meer schade er kan ontstaan.”
Bij silicose kan de longfunctie flink achteruitgaan en is er een verhoogde kans op longkanker. Ook wordt de patiënt vatbaarder voor bepaalde infecties. “Als je dan een infectie krijgt, ben je extra kwetsbaar bij een verminderde longfunctie.” Wanneer de longen eenmaal zijn aangetast door silica, is er helaas weinig aan te doen.
Miedema: “Allereerst moeten patiënten direct stoppen met het inademen van de veroorzakende stoffen. Ook adviseren we om te stoppen met roken. Er is geen goede behandeling voor silicose bekend. We kunnen ondersteunende behandelingen geven zoals extra zuurstof, maar we kunnen silicose helaas niet genezen.”
Bewustwording
De patiënten die Miedema in zijn spreekkamer ziet hebben vaak al langer longklachten. “De meeste patiënten weten wel dat het inademen van die vrijgekomen stoffen op het werk niet goed is. Maar het is een confronterende boodschap dat je er blijvend ziek van kunt worden.” Daarom adviseert Miedema om op tijd maatregelen te treffen. “Als je weet dat je blootstelling hebt aan stoffen zoals silica op het werk, laat je dan voorlichten over de risico’s.
Praat erover met je werkgever en arbodienst en tref maatregelen om de blootstelling te beperken.” Miedema ziet wel dat er steeds meer aandacht voor de gevaren is: “Bij inademen van asbest weet iedereen hoe gevaarlijk dat is. Het is goed dat mensen zich ook bewust zijn van de risico’s van andere stoffen op de werkvloer.”