Bewust zwanger worden als je MS hebt. Nog niet zo heel lang geleden rustte daar een taboe op. Maar nu er medicatie beschikbaar is om de ziekte te remmen en Multiple Sclerosis steeds meer wordt gezien als een chronische aandoening, kunnen jonge vrouwen ook na de diagnose MS hun kinderwens vervullen.
“MS hoeft geen reden te zijn om niet zwanger te raken”, zegt neuroloog Erwin Hoogervorst van het MS centrum van het Sint Antonius Ziekenhuis. “Ik probeer het aspect kinderen krijgen zo vroeg mogelijk na de diagnose bespreekbaar te maken, zeker bij vrouwen die medicatie gaan gebruiken. Vrouwen met MS die zwanger willen worden, ongepland zwanger raken, of borstvoeding geven, moeten de voordelen en bijwerkingen van behandelingen weten.”
Onderzoek nodig
In Nederland wordt aan vrouwen met MS geadviseerd om tijdens de zwangerschap en eventueel de periode dat ze borstvoeding geven, geen medicatie te gebruiken. Hoogervorst: “Hoewel de resultaten van onderzoek naar effecten van medicatie op zwangerschap en het ongeboren kind tot op heden geen ernstige bijwerkingen tonen, is verder onderzoek hiernaar noodzakelijk.”
De huidige eerstelijns medicatie die het ziekteverloop remt is volgens de neuroloog matig effectief maar veilig op de lange termijn. “Deze medicatie is alleen geïndiceerd voor de zogenoemde relapsing-remitting MS, die verreweg het meest voorkomt en waarbij aanvallen worden afgewisseld met perioden van herstel. Voor de progressieve vorm van MS is nog geen ziekteremmende medicatie beschikbaar.”
“Dankzij de medicatie is het mogelijk de ziekte MS te remmen zodat er minder relapsen optreden en er minder ziekteprogressie met beperkingen optreedt”, aldus Hoogervorst. “Daardoor is zwangerschap in de meeste gevallen heel goed bespreekbaar.”
Afwegingen
Twijfels zijn er volgens de neuroloog vooral over de erfelijkheid van MS, het verloop van de ziekte, en de zorg voor de kinderen. “Het risico dat het kindje ook MS krijgt, is te verwaarlozen. In sommige families komt MS vaker voor, maar de kans dat een vrouw met MS een kindje met MS krijgt, is slechts twee tot vier procent. Dit hoeft geen reden te zijn om niet over kinderen krijgen na te denken.”
Zwangerschap heeft geen invloed op het lange termijnverloop van MS, tekent Hoogervorst aan. “De reden hiervoor is nog niet geheel duidelijk. Uit onderzoek is gebleken dat het aantal relapses tijdens de zwangerschap afneemt, tot 70 procent in de laatste drie maanden. Na de bevalling zie je juist dat het aantal relapsen toeneemt tot 70 procent in de eerste drie maanden.”
Langere termijn
“Het is vooral belangrijk te kijken naar de fysische en cognitieve beperkingen veroorzaakt door MS op de lange termijn”, vindt de neuroloog. “Hoe gaat het straks met de verzorging van het kind? Mogelijk is de handfunctie beperkt en kan een moeder bijvoorbeeld de luier niet verschonen of is er sprake van extreme vermoeidheid. Er zal dan ook heel goed moeten worden gekeken naar de thuissituatie. Is er voldoende hulp in de buurt voor de dagelijkse verzorging van het kind?”
Omdat de medicatie het ziekteverloop remt, adviseert Hoogervorst om de periode zonder medicatie zo kort mogelijk te houden. “MS heeft geen invloed op de vruchtbaarheid, maar meestal word je sneller zwanger op jongere leeftijd. Dan is de kans dat je zelf voor je kind kunt zorgen en optimaal van je kind kunt genieten zonder beperkingen ook groter.”