Diabetes type 1 behandeling verandert steeds meer naar ‘zorg op maat’. “Diabetes type 2 kan vaak door de huisarts worden behandeld, maar voor diabetes type 1 moet je in het ziekenhuis zijn.”, vertelt internist Joke van der Linden (Maasstad Ziekenhuis, Rotterdam)
Typische symptomen van diabetes type 1 zijn dat iemand veel drinkt, afvalt en zich in korte tijd heel ziek voelt. “Een patiënt kan met acute ziekteverschijnselen op de spoedeisende hulp van het ziekenhuis belanden”, zegt Van der Linden.
“De diagnose diabetes wordt gesteld aan de hand van de hoeveelheid suiker (glucose) die zich in het bloed bevindt. Een aanvullende bepaling van specifieke eiwitten laat zien of het type 1 is. Deze eiwitten, gericht tegen de insulinecellen van de alvleesklier, zijn bij diabetes type 2 niet aanwezig.
Meestal is op grond van kenmerken van de patiënt een inschatting te maken welk type diabetes het betreft: patiënten met diabetes type 1 zijn vaak wat jonger en hebben minder vaak overgewicht.”
Vooral voor jongvolwassenen is leven met diabetes vaak een uitdaging
Joke van der Linden (Internist Maasstad Ziekenhuis Rotterdam)
Individuele verschillen
Na de diagnose wordt een behandelplan opgesteld en de diabetes type 1 behandeling gestart. Een vast onderdeel daarvan is het gebruik van insuline. Verder staat in het behandelplan hoe vaak en bij welke zorgverlener de patiënt op controle komt in het ziekenhuis. Over het algemeen is dat twee keer per jaar bij de internist en bij de diabetesverpleegkundige.
Verder zijn bezoeken bij de diëtist, de oogarts en een voetspecialist noodzakelijk. “Het doel van het behandelplan is een goede regulatie van diabetes en het voorkomen van complicaties”, vertelt Van der Linden. “Gaandeweg ontstaan wel individuele verschillen in het behandeltraject, zeker als je een patiënt langer kent. Zo zien we zwangere vrouwen met diabetes vaker dan andere diabetespatiënten. Patiënten met goed zelfmanagement en goede glucosewaarden hoeven minder vaak in het ziekenhuis te komen. Dat geldt ook voor oudere patiënten die nog geen complicaties hebben van hun diabetes.”
Het toedienen van insuline gebeurt aanvankelijk met injecties. Maar volgens Van der Linden wordt steeds vaker aangestuurd op pomptherapie, waarbij de insuline continu wordt toegediend via een pompje onder de huid. “De patiënt kan het pompje zelf bedienen en zorgen voor meer insuline als dat nodig is, bijvoorbeeld rond een maaltijd. We bespreken altijd samen met de patiënt of pomptherapie geschikt is. Want het is alleen succesvol als de patiënt gemotiveerd is en er tijd aan besteedt.”
Enorm lot
Vanaf het moment van de diagnose verandert het leven van een diabetespatiënt compleet. Zoals Van der Linden het zegt: “Je krijgt een enorm lot over je afgeroepen. Je leven zal nooit meer hetzelfde zijn als voorheen. Alles staat in het teken van eten, meten en rekenen. De kunst is dan om te leven mét diabetes, in plaats van geleefd te worden dóór diabetes. Vooral voor jongvolwassenen is dat vaak een grote uitdaging. Hun leven is nog volop in ontwikkeling, en het is heel wat als daar ook nog eens diabetes bij komt. We zien ook wel dat sommigen de ziekte niet kunnen accepteren. Daarom is voor diabetespatiënten ook psychologische ondersteuning mogelijk.”
Diabetes type 1 behandeling: sensortherapie
Als belangrijke ontwikkeling bij diabetes type 1 behandeling noemt Van der Linden de sensortherapie. Daarbij meet een sensor continu de glucosewaarde in het bloed. Dat kan worden gecombineerd met een insulinepomp. De patiënt hoeft zichzelf dan veel minder vaak te prikken.
“Deze methode levert veel meer informatie op voor zowel de patiënt als de behandelaar. Dat kan het zelfmanagement en de begeleiding verbeteren. De behandelaar kan, mede met behulp van e-health via de mobiele telefoon, meer zorg op maat bieden aan de hand van de behoeften van de patiënt.
En de patiënt wordt meer gemotiveerd om beter te leren omgaan met diabetes.”